Fréttir

Búið að opna formlega annað kallið í SAFEFOODERA

Meðfylgjandi eru rannsóknaráherslurnar og umsóknarleiðbeiningar. Alls eru 6 milljón evrur í pottinum. Lesið meira til að kynna ykkur nánari upplýsingar um helstu rannsóknaráherslur.

Rannsóknaráherslur:

  • DETECTION OF TRACES OF ALLERGENS IN FOOD
  • BIOACTIVE INGREDIENTS: Safety of bioactive ingredients in functional foods
  • CHEMICAL FOOD CONTAMINANTS
  • EMERGING RISK: Effects [Consequences] of climate change on [for] feed and food safety
  • GMO: Development of screening methods of GMO
  • MRSA: The zoonotic potential of methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) – antibiotic resistance and non-typable (NT) strains
  • RISK-BENEFIT ANALYSIS
  • RISK ASSESSMENT OF FOOD-BORNE PATHOGENS
  • TRACEABILITY

TIME SCHEDULE

20th of June 2008: SAFEFOODERA 2nd Call officially announced

15th of September 2008: Deadline for proposal submission (17:00 Brussels time)

1st of March 2009: Latest date for project start

Leiðbeiningar fyrir væntanlega umsækjendur er að finna hér 

SAFEFOODERA logo

Fréttir

Nýtt, athyglisvert verkefni á Matís

Á Matís er að hefjast vinna við verkefni sem ber heitið: “Nýr vinnsluferill fyrir framleiðslu á Lútfiski”. Verkefnið er styrkt af AVS rannsóknarsjóði í sjávarútvegi og verður unnið með Fram Foods sem er með stóra markaðshlutdeild á lútfiski á Norðurlöndunum.

Lútfiskur er mjög sérstök afurð sem byggir á aldagömlum aðferðum og hefðum við varðveislu hráefnis. Hráefnið er þurrkað niður í um 15-16% raka og er um 80% nýtingartap við þurrkunina. Þurrkaða hráefnið er geymt fram á haust þar til vinnsla fer fram sem er frá lokum september og fram í miðjan desember. Í hefbundnu vinnsluferli eru flökin lögð í bleyti, svo lútuð og skoluð sem veldur því að þyngd flakanna margfaldast. Við lútun hækkar sýrustig vörunnar mikið og geta þau því dregið í sig mikið vatn sem er skýringin á útþenslu fisksins við lútunina.  Að lokum eru flökin þverskorin í stykki og pakkað í 1 kg lofttæmdar einingar. 
 
Sumir telja að lútfiskur sé frá tímum Víkinga, á meðan aðrir telja að lútfiskur hafi fyrst skotið upp kollinum á 16 öld í Hollandi og fljótlega fundið sér leið til Norðurlanda þar sem neyslan er mest nú til dags.  Heildarmarkaðurinn á Norðurlöndum fyrir lútfisk er talin vera 5200 tonn.  Þar af eru 2200 tonn af þorski í Noregi, 2500 tonn af löngu í Svíþjóð og 500 tonn af löngu í Finnlandi.  Neyslan er hefðbundin og nánast einungis um jólaleitið, en eitthvað er borðað af lútfiski um páskana.  Við neyslu eru fiskstykkin soðin og borin fram með soðnum kartöflum, jafningi og grænum baunum, ekki ósvipað hangikjötsmeðlæti.  Fiskurinn er sem slíkur með mjög sérstaka áferð sem líkist soðinni eggjahvítu og er bragðlítill eftir verkunina og eitthvað er um að bragðgjafar s.s sinnep eða beikon sé bætt í sósuna, eða sem meðlæti
 
Hugmyndin á bak við rannsóknarverkefnið er að leita eftir meiri sveiganleika við framleiðsluna með því að stytta framleiðslutímann, þannig er hægt að bjóða stórmörkuðunum ferskari vöru með því að stytta verkunartímann.

Verkefnisstjóri er Hörður G. Kristinsson, deildarstjóri á Matís.

Fréttir

Matís – Prokaria kaupir öfluga raðgreiningavél frá Roche/454 Life Science

Matís–Prokaria keypti nýlega raðgreiningarvél af gerðinni Roche/454 Life Science. Að sögn Ragnars Jóhannssonar, sviðsstjóra Líftæknisviðs Matís, getur tækið raðgreint mikið magn erfðaefnis í einu og opnar nýja vídd við leit að áhugaverðum genum fyrir ný ensím sem nota má í lyfja-, matvæla- og orkuiðnaði. Þessi gen er að finna í örverum sem lifa í heitum hverum í allt að 100 stiga hita og við mjög mismunandi seltu og sýrustig, segir Ragnar.

Áður var notuð svokölluð Gen-Mining aðferð en nýja vélin lækkar kostnað við leit að genum nálega 20-falt. En stóri plúsinn er að öll gen lífverunnar sem kóða fyrir öll ensím hennar, sem skipta hundruðum, nást í einni keyrslu. Til að setja afkastagetu í samhengi þá raðgreinir vélin 1.000.000.000 basapör á einni nóttu – vélin sem fyrir var greinir 100.000 basapör á sama tíma. Hér er því um 10.000 faldan mun að ræða í afkastagetu. Nýja tækið var keypt í samvinnu við Miðstöð í kerfislíffræði við Háskóla Íslands og Tilraunastöð HÍ að Keldum

Sem fyrr segir er tækið af gerðinni FLX frá Roche/454 Life Science og mun það nýtast til ýmissa rannsókna og verður það til dæmis notað við rannsóknir í kerfislíffræði, sem snúast um að greina heildarmynd í starfsemi lífvera, það er samspili efnaskipta og tjáningu gena. Það er nauðsynlegt ef hanna á framleiðslulífverur sem geta stundað flóknar efnasmíðar.

Einnig mun tækið nýtast við rannsóknir á æðri dýrum svo sem á genamengi þorsks, við leit að erfðamörkum og lykilgenum sem stjórna mikilvægum eiginleikum svo sem vaxahraða og sjúkdómsþoli.

Einnig er verður tækið notað við rannsóknir á tjáningu gena sem er mikilvægt í ýmsum rannsóknum tengdum heilsu og heilbrigði, svo sem krabbameinsrannsóknum og rannsóknum á bólgusjúkdómum. Þar er átt við sjúkdóma á borð við gigt, hjarta- og æðasjúkdóma .

Stór kostur sem þetta tæki hefur fram yfir önnur sambærileg tæki er sá að unnt er að raðgreina erfðamengi óþekktra baktería og jafnvel blöndu erfðamengja, sem er mikilvægt í umhverfisrannsóknum. Í nýrri grein í Nature er viðtal við þekkta vísindamenn á því sviði þar sem þeir staðhæfa að þetta sé eina tækið í heiminum í dag sem geti  slíkt.

Á myndinni hér fyrir ofan má sjá Ragnar (tv) og Ólaf H. Friðjónsson við nýju raðgreiningarvélina.

Fréttir

Nýr fjármálstjóri á Matís

Nýr fjármálastjóri hóf störf á Matís um s.l. mánaðarmót, Sigríður Hrönn Theódórsdóttir, og tók hún við starfinu af Aðalbjörgu Halldórsdóttur. Sigríður er rekstrarhagfræðingur frá Fachhochschule Munchen, og hefur víðtæka reynslu af atvinnulífinu.

Sem fyrr segir hefur Sigríður mikla reynslu af atvinnulífinu og má þar nefna að hún starfaði hjá Nýsi hf. sem framkvæmdarstjóri Artes, Café Konditori Copenhagen og jafnframt sem rekstrarstjóri Heilsugæslunnar í Salahverfi. Áður starfaði hún sem verkefnastjóri hjá Brú Venture Capital og hjá Nýsköpunarsjóði atvinnulífsins.

Sigríður hefur ferðast víða og dvalið langdvölum erlendis, hún bjó í Munchen í 13 ár, þar sem hún var við nám og störf, en hún starfaði þar m.a. fyrir stórfyrirtækin Allianz og Siemens Nixdorf.

Hún hefur einnig ferðast til margra framandi slóða s.s. Braselíu, Zimbabve, Botsvana, Suður-Afríku, Filippseyja, Taílands, Egyptalands svo fátt eitt sé nefnt.

Fréttir

Akureyri 12. júní: Ráðstefna um framtíðaráskoranir í sjávarútvegi

Fimmtudaginn 12. júní verður ráðstefna á vegum Háskólans á Akureyri um framtíðaráskoranir í sjávarútvegi.

Á ráðstefnunni verður framtíð sjávarútvegs rædd frá ýmsum hliðum. Innlendir og erlendir fræðimenn og atvinnurekendur sem teljast margir hverjir fremstir á sínu sviði munu þar fjalla um fjölbreytt efni, sem tengist sjávarútveg. Til dæmis um framtíðarhorfur þorskstofna í heiminum, fjárfestingarmöguleika í alþjóðlegum sjávarútvegi og um hvað má læra af því sem vel er gert í fiskveiðistjórnun.

Nánari upplýsingar er hægt að fá á vefsíðunni http://fisheries.unak.is Á þeirri vefsíðu er einnig hægt að skrá sig á ráðstefnuna. Vinsamlegast hafið samband við Láru Guðmundsdóttur (s. 460-8900, laragudmunds@unak.is varðandi nánari upplýsingar um skráningu og Hreiðar Þór Valtýsson (862-4493, hreidar@unak.is varðandi almennar upplýsingar.

Á myndinni eru Borgir, rannsóknahús HA, en þar er Matís m.a. með aðstöðu. Workshops verða haldin í Borgum, en ráðstefnan sjálf fer fram á Hótel KEA.

Ritrýndar greinar

Improved eating quality of seafood: the link between sensory characteristics, consumer likings and attitudes. In: Improving seafood products for the consumer

Hlekkur að grein

Ritrýndar greinar

Volatile compounds suitable for rapid detection as quality indicators of cold smoked salmon (Salmo salar)

Volatile compounds in cold smoked salmon products were identified by gas chromatography to study their suitability for rapid detection as indicators to predict sensory quality evaluated by quantitative descriptive analysis. Smoked salmon odour contributed by guaiacol, boiled potato- and mushroom-like odours characteristic for fish lipid degradation and sweet odours associated with the microbial metabolites 3-methyl-butanal and 3-hydroxybutanone were the most intense odours. Other key volatiles were present in high levels but contributed less to the odours. These included furan-like compounds originating from the smoking, spoilage compounds like ethanol, 3-methyl-1-butanol, 2-butanone, and acetic acid along with oxidatively derived compounds like 1-penten-3-ol, hexanal, nonanal and decanal. Partial least square regression models based on data from storage studies of cold smoked salmon from Iceland and Norway verified that selected key volatile compounds performed better as predictors to explain variation in sensory attributes (smoked, sweet/sour rancid and off odour and flavour) than traditional chemical and microbial variables.

Hlekkur að grein

Ritrýndar greinar

Genetic divergence among East Icelandic and Faroese waters population of Atlantic cod provides evidence for historical imprints at neutral and non-neutral markers

During the past decade, genetic markers have been used increasingly to improve stock discrimination and to aid fisheries management. Today, the Icelandic and Faroese Plateau cod (Gadus morhua) are managed as separate units, belonging to ICES Subareas Va and Vb1, respectively. There is little information on the genetic connectivity of the two units, however, except in terms of tagging experiments which revealed limited adult migration between the two areas, and few genetic studies describing genetic differentiation among Faroese and East Icelandic cod. Here, previously published data on the genetic structure of Icelandic cod were combined with new data from the Faroe Plateau to assess the level and the source of genetic variability of Atlantic cod around the Iceland–Faroe Ridge and the potential sources of genetic variation. In all, 771 cod were genotyped at nine microsatellite loci and at the Pantophysin locus (Pan I). The genetic markers employed were congruent and showed that South Icelandic and East Icelandic–Faroese Plateau populations have limited genetic connectivity. Diversifying selection associated with restricted gene flow is likely to explain the observed pattern with the Pan I locus. Further analyses detected historical imprints in the microsatellite data, suggesting that the divergence could be due to isolation of different cod populations during the last glacial maximum.

Hlekkur að grein

Ritrýndar greinar

Recolonisation history and large-scale dispersal in the open sea: the case study of the North Atlantic cod, Gadus morhua L

Most studies of the genetic structure of Atlantic cod have focused on small geographical scales. In the present study, the genetic structure of cod sampled on spawning grounds in the North Atlantic was examined using eight microsatellite loci and the Pan I locus. A total of 954 cod was collected from nine different regions: the Baltic Sea, the North Sea, the Celtic Sea, the Irish Sea and Icelandic waters during spring 2002 and spring 2003, from Norwegian waters and the Faroe Islands (North and West spawning grounds) in spring 2003, and from Canadian waters in 1998. Temporal stability among spawning grounds was observed in Icelandic waters and the Celtic Sea, and no significant difference was observed between the samples from the Baltic Sea and between the samples from Faroese waters. F-statistics showed significant differences between most populations and a pattern of isolation-by-distance was described with microsatellite loci. The Pan I locus revealed the presence of two genetically distinguishable basins, the North-west Atlantic composed of the Icelandic and Canadian samples and the North-east Atlantic composed of all other samples. Permutation of allele sizes at each microsatellite locus among allelic states supported a mutational component to the genetic differentiation, indicating a historical origin of the observed variation. Estimation of the time of divergence was approximately 3000 generations, which places the origin of current genetic pattern of cod in the North Atlantic in the late Weichselian (Wisconsinian period), at last glacial maximum.

Hlekkur að grein

Ritrýndar greinar

Resolving species identification problems in the genus Sebastes using nuclear genetic markers

The identification of North Atlantic redfish has been controversial and remains a difficult task due to overlapping of meristic and morphological characters. Here we used nine microsatellite loci to assess the level of genetic differentiation among these species and assess the resolution power of these microsatellite loci for individual assignment-based analyses. Conventional analyses as well as individual Bayesian assignment methods clearly separated the four species of North Atlantic redfish as well as the giant form of Sebastes marinus and the so-called “oceanic” and “deep-sea” types of Sebastes mentella. Locus-by-locus analyses revealed that only five microsatellite loci out of nine used could discriminate the concerned species. The advantage of the Bayesian methods relies in the individual information retrieved. It therefore gave additional information on the interrelationship among species. Indeed, we provide evidence of potential hybridization among species as well as individual misclassification based on morphological identification. We provide a powerful tool to discriminate North Atlantic redfish species, which might be useful for legal issues such as poaching, unintentional harvesting and control label.

Hlekkur að grein

IS