Fréttir

Kartöflur koma sífellt á óvart!

Meira er framleitt af kartöflum en öðru grænmeti á Íslandi. Uppskeran síðastliðin fimm ár hefur verið á bilinu 6 til 9 þúsund tonn. Hægt væri að auka kartöfluframleiðsluna á Íslandi umtalsvert og væri það gott framlag til aukins fæðuöryggis þar sem hægt er að geyma kartöflur í langan tíma.

Vinsældir kartaflna hafa minnkað nokkuð á síðustu árum, ekki síst hjá yngstu kynslóðinni. Hollustuímynd kartaflna hefur kannski ekki verið eins sterk og fyrir litsterka grænmetið. Vel er þekkt að tómatar, spergilkál, rauð paprika og fleiri grænmetistegundir innihalda vítamín og önnur hollefni eins og andoxunarefni. Hjá Matís hafa verið gerðar mælingar á andoxunarefnum og andoxunarvirkni í grænmeti þar á meðal kartöflum.

Á óvart kom að meira mældist af andoxunarefnum í kartöflum en ýmsum litsterkum grænmetistegundum.

Verkefnið Bætt gæði, geymsluþol og minni sóun í virðiskeðju íslensks grænmetis var unnið á Matís á árinu 2021 fyrir styrk frá Matvælasjóði. Við efnamælingar á kartöflum kom í ljós að kolvetnainnihald þeirra var oft lægra en fyrir erlendar kartöflur. Í Bændablaðinu 12. maí 2022 er fjallað um kartöflur frá  bændum á Þórustöðum í Eyjafirði en kartöflur frá þeim voru til rannsóknar í verkefninu. Sum kartöfluyrkin höfðu til muna lægra kolvetnainnihald en algengt er erlendis. Lágt kolvetnainnihald þýðir jafnframt að hitaeiningarnar eru færri en í kolvetnaríkari kartöflum.

Flest kartöfluyrkin veita færri hitaeiningar en soðið pasta og kartöflurnar hafa andoxunarefnin og vítamín umfram pastað.

Embætti landlæknis mælir með að fólk borði fimm skammta af grænmeti og ávöxtum á dag. Kartöflur eru undanskildar í þessum skömmtum en kannski væri ástæða til að breyta því. Um niðurstöður verkefnisins má lesa í skýrslu Matís Bætt gæði, geymsluþol og minni sóun í virðiskeðju íslensks grænmetis – Matís (matis.is)