Í síðastliðinni viku fór fram undirbúningur og hráefnaöflun fyrir fyrstu jarðræktartilraunir hjá Landgræðslunni og Landbúnaðarháskóla Íslands.
Starfsmenn Matís hafa staðið í ströngu við að safna hráefnum og útbúa áburðarblöndur fyrir verkefnið Sjálfbær áburðarvinnsla sem styrkt var af Markáætlun Rannís. Í verkefninu er unnið að því að kortleggja magn lífrænna aukahráefna og vandamálaúrgangs sem fellur til á Íslandi með það í huga að nýta hann í landgræðslu og til jarðræktar. Nýsköpunar fyrirtækið Atmonia tekur einnig þátt í verkefninu en fyrirtækið þróar umhverfisvænan framleiðsluferil fyrir köfnunarefnisáburð.
Með aukinni nýtingu þess lífræna hráefnis sem til fellur úr íslenskum iðnaði og blöndun þess við mikilvæg næringarefni, svo sem köfnunarefnis og brennisteins, er hægt að draga verulega úr innflutningi á tilbúnum áburði og um leið loka hringrásinni og minnka losun gróðurhúsalofttegunda.
Meðhöndlun og notkun lífrænna hráefna í áburð fylgir oft mikið umstang auk þess sem slík meðhöndlun er kostnaðarsöm. Mikið magn hráefna þarf jafnan til að uppfylla næringarþörf í landbúnaði og landgræðslu auk þess að næringarsamsetningin er ekki alltaf eins og best verður á kosið. Í verkefninu verður því leitast við að finna leiðir til að bæta lífræn áburðarefni og draga um leið úr flutningskostnaði og útblæstri.
Í tilraunum sumarsins er áhersla lögð á hráefni sem unnin hafa verið úr svokölluðum vandamálaúrgangi, þ.e. sláturúrgangi, matarleyfum og seyru. Gerðar verða prófanir með fiskeldismykju, manna seyru, þrjár moltutegundir, kjötmjöl, bokashi, kúamykju og kjúklingaskít. Hráefnin verða borin á jarðræktarsvæði í vor, annars vegar óblönduð og hins vegar með viðbættu köfnunarefni og brennistein. Úr slíkri tilraun fæst mikilvægur samanburður, auk samanburðar við tilbúinn áburð. Niðurstöðurnar munu varpa ljósi á gæði þessara hráefna, hvort hægt sé að nota minna hráefni ef næringarsamsetningin er stillt af og hvort þau sé fýsilegur kostur í landbúnaði og landgræðslu.
Verkefnið er til tveggja ára en jarðræktartilraunir verða endurskoðaðar og endurteknar næsta sumar.
Að verkefninu koma: Matís, Atmonia, Landbúnaðarháskóli Íslands, Landgræðslan, Hafró og Landsvirkjun.