Flokkur: Fréttir

POLSHIFTS ráðstefnan í húskynnum Hafrannsóknastofnunar 14.-15. april 2015 | Breytingar á dreifingu uppsjávarfiskistofna, áhrif loftslagsbreytinga?

Markmið POLSHIFTS ráðstefnunnar er fá saman vísindamenn og hagsmunaaðila til að ræða um hugsanleg áhrif sem loftslagsbreytingar gætu haft á dreifingu uppsjávarfiskistofna í Norður Atlantshafi. 
Auglýst er eftir erindum með efnistök tengd veiðum (svo sem breyttan aðgang og kostnað að fiskimiðum og aðlögun fiskiflota af breyttri dreifingu fiskistofna) eða líffræði og vistfræði uppsjávarfiskistofna (svo sem breytingar á lífsögu, dreifingu á fæðu- og hrygningartíma, stofnerfðafræði og vistkerfi hafsvæða) sem mögulega má tengja loftslagsbreytingum fiskistofna. 

Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu ráðstefnunnar.

Nokkrir punktar um ráðstefnuna._{Frétt fyrst birt á heimasíðu Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi.}

Matís opnar á morgun stórt verkefni úr ranni 8. rammaáætlunar Evrópu á sviði rannsókna og þróunar (Horizon 2020). Verkefnið snýst um framleiðslu sjávarafurða og hvernig bæta má samkeppnishæfni sjávarútvegsfyrirtækja á alþjóðamarkaði. Því er stjórnað af dr. Guðmundi Stefánssyni, fagstjóra á Matís og er styrkur Horizon 2020 vegna verkefnisins um 750 milljónir króna. Verkefnið er það þriðja á fáum árum sem Matís stjórnar á sviði virðiskeðju sjávarfangs innan Evrópu (EcoFishMan og MareFrame).

Samkeppnishæfni margra evrópskra sjávarútvegs- og fiskeldisfyrirtækja hefur átt á brattan að sækja undanfarin ár og vöxtur í sjávarútvegi í álfunni hefur verið takmarkaður. Markmið PrimeFish er greina helstu ástæður og koma með tillögur að úrbótum sem stuðla að aukinni nýsköpun og samkeppnishæfni og hvetja vöxt innan greinarinnar.

Kaupa neytendur fisk eingöngu út frá verði en ekki vegna gæða, sérstöðu eða rekjanleika?

Gæði fiskmetis eru mikil í Evrópu enda gera neytendur í flestum löndum álfunnar miklar kröfur þegar kemur að sjávarfangi. Sérstaða evrópsks sjávarútvegs og eldis er einnig mikil en þrátt fyrir það hafa evrópskir framleiðendur sjávarfangs margir átt undir högg að sækja undanfarin misseri, þá ekki síst þegar kemur að samkeppni gagnvart ódýrari tegundum hvítfisks frá Asíu. Hugsanlegt er að neytendur skilji ekki þau gæði og sérstöðu sem evrópsk framleiðsla stendur fyrir, en einnig getur ástæðan verið sú að framleiðendur komi ekki þessum upplýsingum á framfæri með nægjanlega skýrum hætti eða þá buddan ráði för evrópskra neytenda.

Hvernig geta framleiðendur sjávarafurða best komið sínum skilaboðum á framfæri til evrópskra neytenda?

Stöðugur óstöðugleiki

Verð og framboð sjávarafurða á evrópskum markaði hefur sveiflast umtalsvert sl. ár og hefur það grafið undan stöðugleika í rekstri fyrirtækja. Breytilegt reglugerðaumhverfi hefur áhrif á samkeppnishæfni og getur gert fyrirtækjum erfitt fyrir að uppfylla kröfur og væntingar neytenda. Dæmin sanna að markaðssetning á mörgum nýjum sjávarafurðum hefur mistekist sl. ár. Skilja framleiðendur ekki neytendur eða liggja aðrar ástæður að baki?  Slíkar spurningar eru meðal þess sem Primefish verkefnið mun taka á.

Nánar um PrimeFish

PrimeFish er fjögurra ára verkefni og taka þátt í því fyrirtæki, rannsóknastofnanir og háskólar. Þeirra á meðal eru Kontali, Syntesa, INRA, Nofima, Háskóli Íslands, háskólarnir í Álaborg, Parma, Stirling, Pavia, Nha Trang University í Víetnam og Memorial University í Kanada. Talsverður fjöldi hagaðila, s.s. sjávarútvegsfyrirtæki, tekur jafnframt þátt í verkefninu.

Nánari upplýsingar veitir Guðmundur Stefánsson verkefnisstjóri PrimeFish.

Að mati Matvælastofnunar Sameinuðu þjóðanna (FAO) liggja mikil tækifæri í jarðvarma fyrir þróunarríkin, ekki hvað síst til matvælaframleiðslu t.d. þurrkun afurða og í annarri matvælavinnslu.

Ný skýrsla um þessi mál kom út í vikunni hjá FAO. Íslands er tekið sem dæmi um hvernig vel hefur tekist til að nýta jarðvarma í landbúnaði og almennt til matvælaframleiðslu. Þrír starfsmenn Matís koma að skrifum bókarinnar og auk Minh Van Nguyen, kennara við Nah Trang háskólann í Víetnam.

José Graziano da Silva, framkvæmdastjóri FAO og forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, skrifa inngangstexta skýrslunnar.

Nánari upplýsingar og áhugaverð ítarefni má finna á vef FAO. 

Skýrslan í heild sinni: Uses of Geothermal Energy in Food and Agriculture

Nánari upplýsingar veitir Sigurjón Arason, yfirverkfræðingur Matís.

Matís hefur nú búið til sérstakt smáforrit (app) fyrir snjallsíma og spjaldtölvur sem gerir sjómönnum auðvelt að reikna út ísþörf vegna afla.

Smáforritið er einkar hentugt og auðvelt í notkun og nýtist sjómönnum til að reikna út hversu mikil ísþörfin er fyrir þann afla sem veiddur er. Í forritinu er tekið tillit til aðstæðna eins og sjávarhita, lofthita og dagar á sjó og leiðbeiningar varðandi kg magn af ís gefnar út auk þess í fjölda skófla og fjölda fata.

Nú hefur aldrei verið auðveldara að finna út hversu mikið af ís þarf til að fara sem best með okkar dýrmæta hráefni.

Forritið má nálgast á vefnum, í iTunes Store, í Windows Store og á Google Play (Android) eða með því að skanna QR kóðana hér að neðan. Forritið er aðgengilegt fyrir öll stærstu stýrikerfi farsíma.

Google Play       Windows Store       iTunes Store

Ítarefni

• Frétt Viðskiptablaðsins um nýja ísreikninn (myndband).

Verkefnið SustainLarvae hófst formlega nú fyrir stuttu með upphafsfundi á höfuðstöðvum Matís.  Verkefnið er til þriggja ára og eru þátttakendur verkefnisins þrír. Matís og Sæbýli frá Íslandi, ásamt FishVet Group frá Bretlandi. 

Verkefnið hlaut brautargengi í gegnum Eurostar áætlunina með milligöngu Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands og fjármögnun frá Tækniþróunarsjóði.  

Markmið verkefnisins eru að þróa og meta ávinning nýrra leiða til að meta heilbrigði hryggleysingja til notkunar í fiskeldi en notast verður við sæeyru frá eldisstöðinni Sæbýli.  Nýnæmið felst m.a. í notkun DNA raðgreiningaraðferða til að greina örverusamsetningu í eldiskerfunum og leit að örveruhópum sem geta haft möguleg jákvæð eða neikvæð áhrif á lífvæni eða vöxt sæeyrnanna. Einnig verða settar upp hraðvirkar aðferðir til að meta velferð dýranna með út frá óæskilegum örverum í kerfinu og með mælingum á efnum og hormónum sem dýrin losa sig við undir streitu.  Matís mun sinna tilraunum og rannsóknum í verkefninu, Sæbýli mun útvega verkefninu efnivið ásamt sérþekkingu á eldisaðferðum og FishVetGroup mun koma að markaðsmálum og aðgengi að erlendum mörkuðum fyrir afurðir verkefnisins.

Nánari upplýsingar veitir Eyjólfur Reynisson hjá Matís.

Þann 20.mars sl. var undirritaður samstarfssamningur milli Matís og Sólheima í Grímsnesi. Þessi samningur felur í sér vilja til að vinna að sameiginlegri stefnumótun um eflingu sjálfbærra samfélaga á Íslandi, auka starfshæfni og nýsköpun við vinnslu og sölu matvæla, efla matarhandverk á Íslandi, bjóða innlendum og erlendum samstarfsaðilum upp á að nýta aðstöðuna á Sólheimum í sínum verkefnum og að leita leiða til að fjármagna samstarfið. Félagsleg, efnahagsleg og umhverfisleg sjálfbærni er sameiginlegur flötur og mun verða grunnurinn að samstarfi Sólheima, ses. og Matís.

Sólheimar eru vagga lífrænnar ræktunar á Íslandi og þekkt alþjóðlegt samfélag. Auk þess bjóða Sólheimar upp á starfsnám og endurhæfingu fyrir atvinnulausa og aðra hópa. Sólheimar veita nemendum innsýn í og reynslu af þátttöku í sjálfbæru samfélagi.

Matís er öflugt fyrirtæki sem sinnir m.a. rannsóknum og þróun á matvælum. Hlutverk Matís er að efla samkeppnihæfni íslenskrar matvælaframleiðslu bæði afurða og atvinnulífs og stuðla um leið að góðri lýðheilsu, matvælaöryggi og sjálfbærri nýtingu auðlinda.

^{Frá vinstri:  Magnús Ólafsson fyrir fulltrúaráð Sólheima, Oddur M. Gunnarsson sviðsstjóri hjá Matís,
Guðmundur Á. Pétursson framkvæmdastjóri Sólheima og Ingunn Jónsdóttir verkefnastjóri hjá Matís og HfSu.}

Fyrirhugað er að opna matarsmiðju að Sólheimum og mun sú smiðja, líkt og aðrar matarsmiðjur Matís, þjóna öllum þeim matvæla frumkvöðlum og framleiðendum sem áhuga hafa á vöruþróun en auk þess mun hún nýtast heimamönnum vel til sinnar framleiðslu og nýsköpunar. Ein af megin áherslum Matís er stuðningur við framleiðendur sem vilja hefja vinnslu og sölu á afurðum til að auka fjölbreytni matvæla og skapa verðmæti og vinnu í strjálbýli. Matarsmiðjan veitir vottaða aðstöðu til þeirrar vinnslu auk þess sem þjónusta ráðgjafa Matís stendur framleiðendum til boða við vöruþróun og vinnsluþjálfun.

Sólheimar hafa sterk alþjóðleg tengsl.  Erlendir sjálfboðaliðar vinna um 3-12 mánaða skeið að verkefnum á Sólheimum. Sesseljuhús hefur verið í samstarfi við háskólasamtökin CELL, Center for Ecological Living and Learning, frá árinu 2008. Árlega koma 20 – 30 nemendur á vegum samtakanna á Sólheima og stunda þar hluta af námi sínu.

Matís er í samstarfi við marga innlenda og erlenda háskóla um kennslu og nemendaverkefni. Árlega vinna 30-40 nemendur að rannsóknaverkefnum sínum hjá Matís.  Samstarf Matís við aðila og styrktarsjóði í öðrum löndum er mjög mikið og fyrirtækið hefur verið leiðandi í verkefnum um eflingu matarhandverks, um norræna lífhagkerfið og Evrópuverkefnun um sjálfbæra nýtingu auðlinda og nýsköpun.

Nánari upplýsingar veitir Oddur M. Gunnarsson sviðsstjóri hjá Matís.

Ein stærsta og verðmætasta breytingin í útflutningi síðustu 10-20 árin er hin mikla aukning í framleiðslu ferskra flaka og flakabita. Frá 1997 hefur útflutningur þessara afurða nærri fjórfaldast í tonnum talið frá því að vera um 9.000 tonn í tæp 34.000 tonn árið 2013 og það sem meira er að útflutningurinn er nú í mun meira mæli með skipum en áður.

Kældur fiskur

Árið 2000 voru flutt út rúm 500 tonn af ferskum flökum með skipum en nú er þessi tala fyrir 2013 ríflega 15.000 tonn, eða rétt tæpur helmingur útflutningsins.

Breytingar af þessari stærðargráðu eiga sér ekki stað nema margt komi til og við sem erum að rannsaka af hverju, hvers vegna og hvernig breytingar hafa áhrif erum alveg sannfærð um að rannsókna- og þróunarverkefni undanfarinna ára hafa haft töluvert að segja um þennan árangur. Þessi þróun var hvött áfram af áhugasömum hagaðilum og má með sanni segja að hvatinn hafi legið í rannsókna og þróunarvinnu sem studd var af rammaáætlun um rannsóknir og þróun í Evrópu, Tækniþróunarsjóð Rannís og AVS.

Í samstarfi við útvegs- framleiðslu- og flutningsfyrirtæki hefur orðið til mikil þekking og kunnátta um hvernig best er að meðhöndla ferskt sjávarfang og viðhalda gæðum. Það má heldur ekki gleyma gildi námskeiða um bætta meðferð afla eða öðru fræðsluefni.

Ferskfiskbókin sem nýlega var sett á vefinn er mikilvægur hlekkur í því að miðla þekkingu til allra þeirra mörgu sem koma að því að skapa sem mest verðmæti úr auðlind þjóðarinnar.

Byggt á gögnum frá Hagstofu Íslands. Nánari upplýsingar veitir Páll Gunnar Pálsson hjá Matís.

Grænir dagar eru röð viðburða innan Háskóla Íslands skipulagðir af GAIA, félagi meistaranema í umhverfis- og auðlindafræði. Helga Gunnlaugsdóttir frá Matís verður með erindi um plastefni í hafinu.

Grænir dagar verða haldnir dagana 25. – 27. mars og er ætlað að stuðla að vitundarvakningu um ýmis aðkallandi umhverfismál. Þemað í ár er hafið og þær umhverfisógnir sem að því steðja, en ábyrgð, skilningur og góð umgengni gagnvart hafinu og lífríki þess er eitthvað sem skiptir okkur á Íslandi miklu máli.

Nánari upplýsingar um Græna daga GAIA má finna á Facebook síðu félagsins.

POLSHIFTS ráðstefnan í húskynnum Hafrannsóknastofnunar 14.-15. april 2015 | Breytingar á dreifingu uppsjávarfiskistofna, áhrif loftslagsbreytinga?

Markmið POLSHIFTS ráðstefnunnar er fá saman vísindamenn og hagsmunaaðila til að ræða um hugsanleg áhrif sem loftslagsbreytingar gætu haft á dreifingu uppsjávarfiskistofna í Norður Atlantshafi. 
Auglýst er eftir erindum með efnistök tengd veiðum (svo sem breyttan aðgang og kostnað að fiskimiðum og aðlögun fiskiflota af breyttri dreifingu fiskistofna) eða líffræði og vistfræði uppsjávarfiskistofna (svo sem breytingar á lífsögu, dreifingu á fæðu- og hrygningartíma, stofnerfðafræði og vistkerfi hafsvæða) sem mögulega má tengja loftslagsbreytingum fiskistofna. 

Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu ráðstefnunnar.

Nokkrir punktar um ráðstefnuna.

_{Frétt fyrst birt á heimasíðu Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi.}

Ferskfiskhandbókin sem nú birtist á vefnum, fjallar um innganginn að allri almennri fiskvinnslu. Það skiptir í raun ekki máli hver lokaafurðin verður, þess er ætíð krafist að hráefnið sé af bestu gerð. Það er gamaldags og úrelt viðhorf að lélegt hráefni sé hæft til framleiðslu sumra afurða. Allir neytendur eiga kröfu á að þeim sé sýnd tilhlýðileg virðing með því að bjóða þeim aðeins upp á það besta.

Gríðarleg þekking hefur orðið til í kjölfar margra rannsókna- og þróunarverkefna undanfarin ár, tæki og búnaður í veiðiskipum hefur tekið stórstígum framförum og það sama á við í flestum vinnslum landsins. Svo allt er til staðar til að framleiða eingöngu gæðaafurðir.

Það er ljóst að þekking er undirstaða þess að framleiða sem mest verðmæti úr sjávarauðlindinni og það er fátt mikilvægara en að gera hlutina rétt frá byrjun, ferskfiskhandbókin er liður í þeirri viðleitni að auka aðgengið að handhægum upplýsingum.

Gerð þessarar handbókar var fjármögnuð af Matís með góðum stuðningi frá Rannsóknasjóði síldarútvegsins.

Hjá Matís er hægt að nálgast mikinn fróðleik um flest allt sem viðkemur sjávarafurðum og allir starfsmenn fyrirtækisins eru boðnir og búnir til að gera gott betra í samvinnu við íslenskan sjávarútveg.

Bókina má nálgast hér (best að skoða í Acrobat Reader).

Nánari upplýsingar veitir Páll Gunnar Pálsson hjá Matís.