Skýrslur

The effects of different packaging solutions on the shelf life of fresh cod loins – drainage holes, cooling media and plastic bags / Áhrif mismunandi pökkunarlausna á geymsluþol ferskra þorskhnakka – drengöt, kælimiðlar og plastpokar

Útgefið:

22/03/2017

Höfundar:

Magnea G. Karlsdóttir, Björn Margeirsson, Sigurjón Arason

Styrkt af:

Tempra ehf, Útgerðarfélag Akureyringa ehf

Tengiliður

Sigurjón Arason

Yfirverkfræðingur

sigurjon.arason@matis.is

The effects of different packaging solutions on the shelf life of fresh cod loins – drainage holes, cooling media and plastic bags / Áhrif mismunandi pökkunarlausna á geymsluþol ferskra þorskhnakka
– drengöt, kælimiðlar og plastpokar

Markmið rannsóknarinnar var að kanna áhrif mismunandi frauðplastkassa (með og án drengata), magn kælimiðils og plastpoka samanborið við plastfilmu í kassa á gæði ferskra þorskhnakka. Aldur hráefnis við vinnslu var um tveir sólarhringar. Fimm mismunandi tilraunahópar voru undirbúnir og geymdir við -1,7 °C í fimm daga og í beinu framhaldi geymdir við 2 °C í 9 daga, eða það sem eftir lifði geymslutímans. Skynmat (Torry ferskleikamat) og drip/vatnstap við geymslu var metið 1, 7, 9, 12 og 14 dögum eftir pökkun. Niðurstöðurnar gáfu til kynna að hnakkastykki sem pakkað var undir plastfilmu í frauðplastkassa án drengata og með minnsta magnið (250 g) af kælimiðli í kassanum skemmdust marktækt hraðar samanborið við aðra tilraunahópa. Lengsta geymsluþolið frá pökkun (12 dagar) mældist hjá afurðum sem var pakkað í frauðplastkassa án drengata, en voru í plastpoka inni í kassanum og með meira magn (750 g) af kælimiðli (ís) utan plastpokans. Niðurstöðurnar undirstrikuðu mikilvægi þess að viðhalda lágu og stöðugu hitastigi allan geymslutímann.

The aim of the study was to explore the effects of different expanded polystyrene (EPS) boxes (with and without drainage holes), cooling media and plastic bags compared to plastic films inside the boxes on the shelf life of fresh cod loins. The fish was caught two days before processing. Five experimental groups were prepared and stored at around – 1.7 °C for five days followed by subsequent storage at around 2 °C for nine days. Sensory (Torry score) and drip loss evaluations were performed 1, 7, 9, 12 and 14 days post packaging. The results indicated that loins packed under a plastic film in EPS boxes (without drainage holes) and with the lowest amount (250 g) of cooling medium spoiled faster compared with the other experimental groups. The longest shelf life from packaging (12 days) was obtained for loins packed in EPS boxes inside a plastic bag and covered with a larger amount (750 g) of ice. Furthermore, the sensory results were in accordance to the temperature profiles of the experimental groups, stating the advantages of a low and stable storage temperature.

Skoða skýrslu

Fréttir

Ný norræn matargerð – kraumandi hugmyndaauðgi

Norrænt samstarf er Íslendingum mikilvægt. Hið norræna eldhús er einn vettvangur norræns samstarfs, þar kennir margra grasa. Í síðustu viku greindu Bændasamtök Íslands frá norrænu matarverðlaununum Emblu hvar óskað er eftir tilnefningum í sjö flokka fram til 17. apríl. Tveimur dögum síðar eða 19. apríl renna út frestir til að senda inn verkefnahugmyndir til skrifstofu norræna ráðherraráðsins  sem ganga annarsvegar út á mat fyrir æskublóma Norðurlandanna og hinsvegar út á mörkun/ kynningu norrænar matarmenningar og gildum hennar.  

Ný norræn matargerð er áætlun undir Norrænu ráðherranefndinni. Markmið áætlunarinnar er að færa hugmyndafræði norrænnar matargerðar inn á heimili og stofnanir á Norðurlöndunum og hvetja til nýsköpunar í vöruþróun á matvælum og staðbundinnar matvælaframleiðslu. Áætlunin vísar í hina nýju norrænu matar stefnuyfirlýsingu frá árinu 2004.

Samtök norrænna bændasamtaka komust að samkomulagi um að efna til norræna matarverðlauna sem bera heitið Embla. Til stendur að Embla verði afhent annað hvert ár, fyrsta afhendingin verður í Danmörku árið 2017 í boði dönsku bændasamtakanna Landbrug & Fødevarer. Mun verðlaunaafhendingin fara fram á ráðstefnu danska umhverfis- og matvælaráðuneytisins „Better Food for More People“ á Copenhagen Cooking í ágúst n.k. Ætlunin er að „hampa þeim sem ekki ráðast á garðinn þar sem hann er lægstur. Þeim sem leggja kræsingar á borð okkar allra. Þeim sem leggja allt í sölurnar og storka hinu hefðbundna. Þeim sem glæða hið norræna eldhús lífi og auðga matargerðarlistina eins og hún leggur sig. Þeim sem færa okkur norrænt eldhús á silfurfati svo okkur hungrar öll í meira.“

Norræn matargerð, matarmenning og gildi hennar eru oft á tíðum í hávegum höfð alþjóðlega.
Oft er litið á Norðurlöndin sem einn markað, til að stuðla áfram að jákvæðri þróun og til að laða að fleiri gesti að Norðurlöndum þarf áframhaldandi norrænt samstarf um þróun þekkingar og mörkun norrænnar matarmenningu á alþjóðavettvangi. Leitað er að verkefnum sem byggja á sterku norrænu samstarfi sem leitt geta kynningu nýrrar norrænnar matargerðar.

Jafnframt er auglýst eftir verkefnum sem miða að því að tengja gleði við mat og skapa þekkingu á mat og neyslu og færni við matreiðlsu hjá börnum og ungmennum á Norðurlöndum sem og að vekja áhuga þeirra á norrænum mat. 

Áhugasamir aðilar eru hvattir til að láta málin sig varða.

Fréttir

Ný matarverðlaun sem hampa hinu norræna eldhúsi

Hin nýju, norrænu matarverðlaun Embla hampa því sem skarar fram úr í hinu norræna eldhúsi: hráefni, matvælum, framleiðsluaðferðum og fólkinu á bak við allt saman. Markmiðið með verðlaununum er að deila þekkingu og reynslu og vekja athygli á norrænum mat.

Þann 14. mars ýta norræn landbúnaðarsamtök, sameinuð undir Samtökum norrænna bændasamtaka (NBC), úr vör fyrstu samnorrænu matarverðlaununum. Hin nýju verðlaun hafa hlotið heitið Embla, en samkvæmt norrænni goðafræði bar fyrsta konan það nafn.

Emblu er ætlað að efla samnorræna matarmenningu og einkenni hennar ásamt því að auka áhuga á norrænum mat utan Norðurlandanna. Verðlaunin njóta styrks Norrænu ráðherranefndarinnar en Bændasamtök Íslands halda utan um þátttöku Íslands í keppninni.

„Við höfum svo margt gott á Norðurlöndum. Bragðgott hráefni og öfluga nýsköpun á meðal fagfólks í matvælaiðnaði. Við njótum öll góðs af því að deila þessum sögum hvert með öðru,“ segir Andreas Buchhave, ráðgjafi hjá dönsku bændasamtökunum Landbrug & Fødevarer og verkefnisstjóri hinna nýju, norrænu matvælaverðlauna.

„Það er mikill styrkur fyrir Emblu, ímynd verðlaunanna og markmið þeirra, að þeim sé stýrt af samtökum með breiða skírskotun til norrænna matvæla,“ segir Mads Frederik Fischer-Møller, ráðgjafi hjá Norrænu ráðherranefndinni.

Embla verður afhent annað hvert ár, í fyrsta sinn í Kaupmannahöfn í ágúst 2017 í boði Landbrug & Fødevarer. Við athöfnina verður tilkynnt hvar Embla verður afhent næst, árið 2019.

Verðlaunaafhendingin verður í samstarfi við ráðstefnu danska umhverfis- og matvælaráðuneytisins, „Better Food for More People“ á matarhátíðinni Copenhagen Cooking.

„Með þessu móti verða til samlegðaráhrif þar sem Embla styður við innlendan viðburð og nýtur um leið góðs af þeirri athygli sem hann fær þar sem áherslan er á mat,“ segir Jan Laustsen, framkvæmdastjóri hjá Landbrug & Fødevarer.

Embla skiptist í sjö flokka þar sem einn er tilnefndur frá hverju landi á Norðurlöndunum. Þriggja manna dómnefnd kemur frá hverju landi sem velur keppendur og einnig verður sameiginleg dómnefnd sem sker úr um hver hinna tilnefndu vinnur til verðlaunanna.  

Verðlaunaflokkar Emblu eru sjö talsins


Á vefsíðunni emblafoodaward.com er tekið við tilnefningum í sjö flokka sem eru:

  • Matvælaiðnaðarmaður Norðurlanda 2017
  • Hráefnisframleiðandi Norðurlanda 2017
  • Norðurlandaverðlaun fyrir mat fyrir marga 2017
  • Matarblaðamaður Norðurlanda 2017
  • Mataráfangastaður Norðurlanda 2017
  • Matvælafrumkvöðull Norðurlanda 2017
  • Norðurlandaverðlaun fyrir mat fyrir börn og ungmenni 2017.

Hægt er að skrá þátttakendur í Emblu frá 14. mars til 17. apríl 2017. Skráningareyðublöð fyrir flokkana sjö er að finna á www.emblafoodaward.com , en þar má einnig fræðast betur um verðlaunin og tilurð þeirra.

Nánari upplýsingar veitir Tjörvi Bjarnason, sviðsstjóri útgáfu- & kynningarsviðs Bændasamtaka Íslands, í netfangið tjorvi@bondi.is og í síma 862-3412.

Á vefsíðunni má finna myndefni fyrir fjölmiðla: http://is.emblafoodaward.com/#5

Fréttir

HB Grandi er samstarfsaðili World Seafood Congress 2017

HB Grandi er samstarfsaðili World Seafood Congress 2017 (#WSC_2017). Ráðstefnan fer fram á Íslandi í september og er þetta í fyrsta sinn sem viðburðurinn fer fram á Norðurlöndum. Stofnað var til ráðstefnunnar að frumkvæði Matvæla- og landbúnaðarstofnunar sameinuðu þjóðanna (FAO).

WSC er einn stærsti viðræðuvettvangur í heimi á sviði verðmætasköpunar í sjávarútvegi og matvælaöryggis. Á ráðstefnuna koma starfsmenn útgerða og fiskvinnsla, fjárfestar og sérfræðingar úr stjórnkerfi, rannsókna- og menntaumhverfinu frá öllum heimshornum.

„HB Grandi er framsækið sjávarútvegsfyrirtæki sem Matís hefur lengi unnið með í rannsókna- og nýsköpunarverkefnum. Við erum virkilega ánægð með að fá fyrirtækið til samstarfs á vettvangi ráðstefnunnar, sem mun gefa tækifæri á að kynna íslenskan sjávarútveg og nýsköpunarkraftinn sem hann hefur yfir að ráða“ sagði Sveinn Margeirsson, forstjóri Matís aðspurður af þessu tilefni. 

„Það er okkur sannur heiður að styðja við umræðu um matvælaöryggi og verðmætasköpun í sjávarútvegi. HB Grandi hefur um árabil stutt ábyrga nýtingu fiskistofna og tekið þátt í þróunar- og nýsköpunarverkefnum með það að markmiði að nýta sjávarauðlindina við Ísland sem best. World Seafood Congress er mikilvægur umræðuvettvangur um framþróun í allri virðiskeðju sjávarafurða og um þróun sjávarútvegs um allan heim,“ sagði Vilhjálmur Vilhjálmsson forstjóri HB Granda.

Nánari upplýsingar um ráðstefnuna má finna á heimasíðunni www.wsc2017.com

Fréttir

Strandbúnaður 2017

Í dag, 13. mars 2017, hefst ráðstefnan Strandbúnaður 2017. Strandbúnaður, sem er nýyrði, sem samheiti atvinnugreina sem tengjast nýtingu land- og/eða sjávargæða í og við strandlengju landsins, þ.m.t. ræktun og eldi. Af því tilefni ritaði Arnljótur Bjarki Bergsson, sviðsstjóri Innleiðingar og áhrifa, eftirfarandi grein í Morgunblaðið, sem birtist í dag.

Íslendingar standa, rétt eins og aðrir jarðarbúar, frammi fyrir miklum áskorunum. Óvíst er með hvaða hætti glíman við hinar miklu áskoranir kann að hafa áhrif á samfélag okkar, velferð og velsæld. Jarðarbúum fjölgar ört, það er staðreynd sem setur kvöð á mannkynið að nýta betur þau hráefni sem unnið er úr og framleiða eftir fremsta megni með sjálfbærum hætti.

Matvælaframleiðsla er meðal þýðingarmeiri verkefna sem huga þarf að þegar kemur að úrlausn hinna stóru áskoranna. Um alllangt skeið hefur innan við 5% af heildar matvælaframleiðslu heimsins komið úr höfum og vötnum, þó svo þau þeki um 70% af yfirborði jarðarinnar. Æ fleiri beina nú sjónum sínum að þessari staðreynd, því líklegt er að nokkur hluti fyrirsjáanlegrar aukningar matvælaframleiðslu heimsins fari fram við og fyrir ströndum meginlanda sem og eyríkja. Landbúnaður er fyrirferðamikill í matvælaframleiðslu heimsins og margfalt umfangsmeiri en veiðar eða nytjar villtra fiskistofna. Efnahagslögsaga Íslands er víðfeðm og ljóst er að möguleikar eru á að framleiða matvæli innan hennar auk veiða á villtum tegundum. Strandríkið Ísland býr að tækifærum með agaðri og skipulagðri uppbyggingu atvinnugreina við strendur landsins.

Ræktun lífvera í vatni er ekki ný af nálinni en hvorki ræktun né eldi hefur verið fyrirferðamikið á Íslandi, þó Ísland sé leiðandi í bleikjueldi og hafi verið framarlega í eldi á lúðu. Á síðustu árum hefur verið mikil aukning í laxeldi við Íslandsstrendur og efnileg fyrirtæki í þörungaræktun hafa sprottið upp. Þá hefur gróska verið í ræktun hryggleysingja og skel hefur sést á matseðlum víða um land. Mikilvægt er að vanda vel til verka við uppbyggingu atvinnugreina hér á landi. Atvinnugreinar sem byggja á hagnýtingu auðlinda á og við strendur landsins geta liðkað til við lausn þeirra áskorana sem við okkur blasa.

Strandbúnaður er samheiti yfir atvinnugreinar sem tengjast nýtingu land- og/eða sjávargæða í og við strandlengju landsins, hvort sem um ræktun eða eldi er að ræða.

Fyrir ábyrga þróun þeirra atvinnugreina sem teljast til strandbúnaðar er mikilvægt að fyrir hendi sé opinn vettvangur fyrir faglega og fræðandi rökræðu um brýnustu og mikilvægustu úrlausnarefnin. Í því augnamiði er efnt til ráðstefnunnar Strandbúnaður 2017 dagana 13.-14. mars á Grand Hótel. Ráðstefnan er öllum opin, þar verður farið yfir, á skilgreindum málstofum, stöðu og þróun fyrirferðamestu þátta strandbúnaðar við Ísland sem og stöðu mála á heimsvísu. Ráðstefnan styður þannig við menntun, rannsóknir, stefnumótun og þar með þróun greinarinnar.

Fréttir

Opinn fundur um eftirlitskerfi Matvælastofnunar

Matvælastofnun heldur fund um eftirlitskerfi stofnunarinnar kl. 9-12 föstudaginn 17. mars í Reykjavík. Fundurinn er öllum opinn en er sérstaklega ætlaður matvælaframleiðendum sem stofnunin hefur eftirlit með, bændum sem og fyrirtækjum, til að fara yfir framkvæmd eftirlits, eftirfylgni og birtingu niðurstaðna úr eftirliti.

Á fundinum verður fjallað um uppbyggingu og nýlegar breytingar á skoðunarhandbókum Matvælastofnunar og áhættuflokkun fyrirtækja. Farið verður yfir forsendur og framkvæmd eftirlits og frammistöðuflokkun Matvælastofnunar á fyrirtækjum út frá niðurstöðum eftirlits. Verklag stofnunarinnar við beitingu þvingunar- og refsiúrræða verður kynnt, ásamt upplýsingagjöf út á við um niðurstöður eftirlits og aðgerðir Matvælastofnunar.

Dagskrá

09:00 – 10:00    Skoðunarhandbækur Matvælastofnunar – Jón Ágúst Gunnlaugsson, MAST
10:00 – 10:25    Áhættuflokkun fyrirtækja – Jónína Stefánsdóttir, MAST
10:25 – 10:40    Hlé
10:40 – 10:55    Frammistöðumat á fyrirtækjum – Jón Ágúst Gunnlaugsson, MAST
10:55 – 11:40    Eftirfylgni og beiting þvingunar- og refsiúrræða – Ástfríður Sigurðardóttir, MAST
11:40 – 12:00    Birting á niðurstöðum eftirlits – Jón Ágúst Gunnlaugsson, MAST
 
Fundargestum gefst kostur á að koma spurningum sínum á framfæri og taka þátt í umræðum. Þátttakendur þurfa ekki að skrá sig og er þátttakan þeim að kostnaðarlausu.
 
Fundurinn er föstudaginn 17. mars kl. 9:00 – 12:00 hjá Markaðsstofu Matvælastofnunar að Stórhöfða 23. Gengið er inn í húsnæði stofnunarinnar að norðanverðu (Grafarvogsmegin). Nánari upplýsingar má fnna á vef Matvælastofnunar

Ítarefni: Ekki ruglast! Matís er ekki Matvís sem er ekki MAST…..

Skýrslur

Könnun á ólífrænum snefilefnum og fjölhringja kolvatnsefnum (PAH) í kræklingi og seti við Grundartanga, Hvalfirði, 2016 / Evaluation of inorganic trace elements and aromatic hydrocarbons (PAHs) in blue mussel (Mytilus edulis) and sediment at Grundartangi, Hvalfjörður, 2016

Útgefið:

07/03/2017

Höfundar:

Halldór Pálmar Halldórsson, Hermann Dreki Guls, Natasa Desnica, Erna Óladóttir, Helga Gunnlaugsdóttir, Kristín Ólafsdóttir

Styrkt af:

Norðurál hf, Elkem Ísland ehf

Tengiliður

Natasa Desnica

Fagstjóri

natasa@matis.is

Könnun á ólífrænum snefilefnum og fjölhringja kolvatnsefnum (PAH) í kræklingi og seti við Grundartanga, Hvalfirði, 2016 / Evaluation of inorganic trace elements and aromatic hydrocarbons (PAHs) in blue mussel (Mytilus edulis) and sediment at Grundartangi, Hvalfjörður, 2016

Markmið rannsóknarinnar er að meta hugsanleg mengunaráhrif iðjuvera á Grundartanga á lífríki sjávar í Hvalfirði. Umhverfisvöktun hófst árið 2000 og var endurtekin árin 2004, 2007, 2011 og 2013 ásamt því að framkvæmd vöktunar var endurskoðuð, m.a. bætt við sýnatökustöðum og mæliþáttum fjölgað. Í þessari skýrslu er greint frá niðurstöðum vöktunarmælinga í sýnum frá 2016. Kræklingi (Mytilus edulis) var komið fyrir í búrum á sjö mismunandi stöðvum við ströndina við Grundartanga, norðanmegin í Hvalfirði, þar með talið einum viðmiðunarstað við Saurbæjarvík innar í firðinum. Kræklingabúrin voru síðan tekin upp og kræklingurinn rannsakaður tveimur mánuðum síðar. Til að meta náttúrulegar sveiflur í styrk efna og vexti kræklings, var eitt viðmiðunarsýni tekið og fryst um leið og kræklingurinn var lagður út til ræktunar. Dánartíðni og vöxtur kræklings ásamt meginefnaþáttum (vatni, fitu, ösku og salti) voru mæld við lok rannsóknarinnar. Einnig voru eftirfarandi ólífræn snefilefni og lífræn efnasambönd mæld í mjúkvef kræklings; arsen, kadmín, kopar, sink, króm, nikkel, kvikasilfur, selen, blý, vanadín, ál, járn, flúor og 16 fjölhringja kolvatnsefni (PAH efni) en þeim síðastnefndu var fækkað um tvö (perylene og benzo(e)pyrene) að beiðni verkkaupa. PAH efni voru einnig mæld í setsýnum sem tekin voru á sömu stöðum og kræklingasýnin. Ekki var um mikinn mun að ræða á milli stöðva, hvorki hvað varðar líffræðilega þætti né meginefnaþættina í kræklingi. Dánartíðni var lág og almennt virtist kræklingurinn þrífast ágætlega. Ólífræn snefilefni voru í svipuðum styrk eða lægri borið saman við fyrri rannsóknir og mældust í svipuðum styrk og í kræklingi frá ómenguðum stöðum umhverfis landið og alltaf í lægri styrk en viðmiðunarmörk Norðmanna fyrir menguð svæði. Kadmín (Cd) mældist þó yfir lægstu viðmiðunarmörkunum Norðmanna, en styrkur þess í kræklingnum lækkaði hins vegar við verksmiðjusvæðin yfir ræktunartímann. Því er ekki talið að hár kadmínstyrkur tengist iðjuverunum á Grundartanga, heldur náttúrulega háum bakgrunnsstyrk í íslensku umhverfi. Í þeim tilvikum þar sem til eru hámarksgildi fyrir ólífræn snefilefni í matvælum (Cd, Hg, Pb) var styrkur þeirra í kræklingi eftir tvo mánuði í sjó nálægt iðjuverunum ávallt langt undir hámarksgildunum fyrir matvæli. Aðeins greindust 3 PAH efni yfir magngreiningarmörkum í kræklingi, þau sömu og 2013: pyrene, phenanthrene og fluoranthene (perylene greindist einnig 2013 en því varsleppt að þessu sinni). Pyrene var í hæstum styrk af þessum 3 PAH efnum sem greindust, nema í banka 1 þar sem fluoranthen var í hæstum styrk. Styrkur PAH efna í kræklingi var óverulegur og ávallt undir norskum viðmiðunarmörkum fyrir menguð svæði hvað krækling varðar. Öll 16 PAH efnin greindust í öllum setsýnum og var heildarmagn þeirra á bilinu 209-791 µg/kg þurrvigt. Líklegt er að þessi PAH efni í setinu tengist iðnaðarstarfssemi og skipaumferð á svæðinu. Ef borið er saman við norsk viðmiðunargildi flokkast allir mældir sýnatökustaðir nema tveir sem mild áhrifasvæði þar sem PAH styrkur mælist hærri miðað við skilgreiningu á bakgrunnssvæði. Þetta er í annað sinn sem styrkur PAH efna er mældur í setsýnum í umhverfisvöktun iðjuveranna á Grundartanga og reyndist heildarmagn PAH efna í setinu heldur lægra í ár borið saman við 2013. Áhrif iðjuveranna á krækling í nágrenni við Grundartanga virðast takmörkuð ef tekið er tillit til þeirra efna sem mæld voru í þessari rannsókn. Áhrif á lífríki setsins eru því að öllum líkindum óveruleg, miðað við norsk og kanadísk áhrifamörk af völdum PAH efna. Áfram er þó nauðsynlegt að fylgjast vel með og vakta umhverfið og lífríkið til að greina breytingar á mengunarálagi á þessu svæði.

The aim of this study is to estimate potential impact of organic and inorganic pollutants on the costal marine ecosystem in proximity to the industrial activities at Grundartangi in Hvalfjörður. The monitoring started in the year 2000 and has since then been revised in terms of additional sampling sites and measured elements, but the monitoring has been repeated in the years 2004, 2007, 2011 and 2013. This report summarises the results obtained in the study performed in 2016. Caged mussels (Mytilus edulis) from a homogenous population were positioned at seven different locations along the coast close to Grundartangi industries including a reference cage at Saurbæjarvík. The mussel cages were then retrieved after a two month monitoring period. In order to enable assessment of natural changes in compound concentration and mussel size over time, a reference sample was taken from the mussel pool when the cages were initially deployed at their monitoring sites. Death rate and growth of mussels as well as their main constituents (water, fat, ash and salt) were evaluated at the end of the monitoring period. Similarly, the following trace elements and organic compounds were analysed in the soft mussel tissue: As, Cd, Cu, Zn, Cr, Ni, Hg, Se, Pb, V, Al, Fe, F and 16 PAHs (two compounds, perylene and benzo(e)pyrene were omitted this time). PAHs were also analysed in sediment samples taken from the same sites. Little variation was observed in main constituents and biological factors between the different sampling sites. Death rate was low and the mussels thrived well. In general, inorganic trace elements were similar or in lower concentrations compared to previous years and always below the Norwegian environmental standards, except in the case of cadmium (Cd) that exceeded the lowest Norwegian environmental limit. The Cd concentration decreased in the mussels during the monitoring period which indicates that the Cd concentration is not related to the industrial activities at Grundartangi, but rather to high natural Cd background concentration in the Icelandic environment. However, Cd as well as Hg and Pb meet the EU maximum limits for food consumption. Only 3 PAH compounds were detected above limits of quantification in the musselsamples. Pyrene was always at the highest concentration while phenanthrene and fluoranthene were at lower concentration, except at banki 1, where fluoranthene was the highest. The PAH concentrations never exceeded the Norwegian standards for total PAH concentration for mussels. All 16 PAHs were detected in all sediment samples with total PAHs ranging 209-791 µg/kg . All sites except for the reference site and S1 fall into the category slightly impacted sites due to increased PAH concentrations when compared to Norwegian reference values and below threshold effect levels compared to Canadian criteria. This is the second time that PAHs are analysed in sediment samples to monitor the impact of the industrial activities at Grundartangi and total levels of PAH are now somewhat lower than observed in 2013. In conclusion, the effects of the industries at Grundartangi appear to be limited for the chemical compounds analysed in the mussels. The impact on sediment biota also appears to be low. However, it is important to maintain frequent monitoring studies on the marine ecosystem near the Grundartangi industrial area in order to detect changes in pollution burden.

Skoða skýrslu

Fréttir

Lektor í matvælafræði við Matvæla- og næringar­fræðideild Háskóla Íslands

Laust er til umsóknar 100% starf lektors í  matvælafræði við Matvæla- og næringarfræðideild Háskóla Íslands.

Fagsvið: 

Leitað er eftir umsækjanda með þekkingu og reynslu til að efla rannsóknir og kennslu í matvælafræði með áherslu á matvælaefnafræði, matvælavinnslu eða matvælaörverufræði.

Starfssvið:

• Að taka þátt í þróun og kennslu í grunn, meistara- og doktorsnáms í matvælafræði.
• Að kenna og leiðbeina nemendum í matvælafræði.
• Að stunda rannsóknir á sviði matvælafræði.
• Að taka þátt í stjórnun og uppbyggingu kennslu og rannsókna.
• Að afla utanaðkomandi rannsóknarstyrkja og taka virkan þátt í innlendum og alþjóðlegum verkefnum og samstarfi.

Menntunar- og hæfniskröfur:

• Doktorspróf með sérhæfingu í matvælafræði.  Sérhæfingin getur m.a. verið á sviðum matvælaefnafræði, matvælalíftækni, matvælavinnslu eða matvælaörverufræði.
• Reynsla af umsjón rannsóknaverkefna, skýrar rannsóknaáherslur og reynsla í öflun vísindastyrkja.
• Kennslureynsla á háskólastigi með góðum árangri sem og reynsla í leiðbeiningu framhaldsnema.
• Framúrskarandi enskukunnátta.
• Góð samstarfshæfni og lipurð í mannlegum samskiptum.
• Áreiðanleiki, frumkvæði og sjálfstæði í vinnubrögðum, ásamt góðri færni í að miðla eigin þekkingu.

Við ráðningu verður miðað við að sá er starfið hlýtur falli sem best að aðstæðum og þörfum Matvæla- og næringarfræðideildar.

Ráðið verður í starfið til fimm ára með möguleika á ótímabundinni ráðningu að þeim tíma liðnum sbr. 3. mgr. 31. gr. reglna fyrir Háskóla Íslands nr. 569/2009.

Um meðferð umsókna, mat á hæfi umsækjenda og ráðningu í starfið er farið eftir ákvæðum laga um opinbera háskóla nr. 85/2008 og reglna fyrir Háskóla Íslands nr. 569/2009.

Samkvæmt reglum Háskóla Íslands nr. 569/2009, 38. gr. er rektor heimilt að veita framgang í starf dósents eða prófessors við nýráðningu uppfylli viðkomandi þau skilyrði.

Umsóknarferli:

Umsóknarfrestur er til og með 6. mars 2017 og skulu umsóknir berast á rafrænu formi á netfangið bmz@hi.is merkt HI17010159.

Umsækjendur skulu láta fylgja umsókn sinni vottorð um námsferil sinn og störf, ritaskrá, skýrslu um vísindastörf og önnur störf sem þeir hafa unnið og rannsóknaráætlun ef til ráðningar kemur. Í umsókn skal koma fram hver ritverka sinna, allt að átta talsins, umsækjandi telur veigamest með tilliti til þess starfs sem um ræðir. Umsækjandi sendir eingöngu þessi ritverk sín með umsókn, eða vísar til þess hvar þau eru aðgengileg á rafrænu formi. Þegar fleiri en einn höfundur stendur að innsendu ritverki skulu umsækjendur gera grein fyrir framlagi sínu til verksins. Enn fremur er ætlast til þess að umsækjendur láti fylgja með umsagnir um kennslu- og stjórnunarstörf sín, eftir því sem við á. Ef ekki er unnt að skila fylgigögnum með umsókn á rafrænu formi skal skila þeim í tvíriti til vísindasviðs Háskóla Íslands, Sæmundargötu 2, 101 Reykjavík. Öllum umsækjendum verður svarað og þeim tilkynnt um ráðstöfun starfsins þegar ákvörðun hefur verið tekin. Umsóknir geta gilt í sex mánuði frá lokum umsóknarfrests.

Laun eru skv. kjarasamningi Félags háskólakennara og fjármálaráðherra.

Gert er ráð fyrir að ofangreint starf verði veitt frá 1. ágúst 2017 eða eftir samkomulagi, enda verði störfum nefnda, sem um málið fjalla, þá lokið. Umsækjendum verður greint frá niðurstöðum dómnefndar og valnefndar og um ráðstöfun starfsins þegar sú ákvörðun liggur fyrir.

Nánari upplýsingar veita:

  • Guðjón Þorkelsson, forseti Matvæla- og næringarfræðideildar og starfsmaður Matís (gudjont@hi.is / s. 422 5044)
  • Auður Ingólfsdóttir, deildarstjóri Matvæla- og næringarfræðideildar (auduring@hi.is / 543 8408).

Við ráðningu í störf í Háskóla Íslands er tekið mið af jafnréttisáætlun skólans.

Matvælafræði- og næringarfræðideild er ein af sex deildum Heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands. Við deildina stunda um 120 stúdentar nám í matvælafræði og næringarfræði. Þar af eru um 50 framhaldsnemar, bæði í meistaranámi og doktorsnámi.  Akademísk stöðugildi innan deildarinnar eru átta og vegna hás meðalaldurs matvælafræðikennara er gert ráð fyrir verulegri endurnýjun starfliðs á  næstu árum. Því eru ungir vísandamenn sérstaklega hvattir til að sækja um.  Deildin er í rannsókna- og kennslusamstarfi við Rannsóknastofu í næringarfræði (www.rin.hi.is) og Matís ohf (www.matis.is).

Nánari upplýsingar um deildina má finna á vef fræðasviðsins
http://www.hi.is/matvaela_og_naeringarfraedideild/forsida

Fréttir

Styttist í Strandbúnað 2017

Ráðstefnan Strandbúnaður 2017 verður haldin á Grand Hótel 13. og 14. mars n.k. Heiti ráðstefnunar vísar til þess að Strandbúnaður er samheiti yfir atvinnugreinar sem tengjast nýtingu land- og/eða sjávargæða í og við strandlengju landsins, hvort sem um ræktun eða eldi er að ræða. Tilgangurinn er að stuðla að faglegri og fræðandi umfjöllun um strandbúnað og styðja þannig við menntun, rannsóknir, þróun og stefnumótun atvinnugreinanna sem hagnýta land og eða sjávar gæði við strandlengju landsins

Á ráðstefnunni verður sérstaklega vikið að mikilvægi menntunar fyrir atvinnugrein í vexti. Ein af átta málstofum ráðstefnunnar ber heitið Menntun í Strandbúnaði. Enda eru þekking og færni meðal mikilvægustu grunnþátta sem huga þarf að og hagnýta má við uppbyggingu á nýjum atvinnugreinum.

Strandbúnaður er atvinnugrein sem vex og dafnar með hagnýtingu þekkingar fjölmargra fræðasviða. Mikilvægt er að þekkingu sé miðlað á skilvirkan hátt til atvinnulífs og samfélags svo hagnýting hennar verði sem best. Menntun einstaklinga til fjölbreyttra starfa tengdum strandbúnaði er lykill að aukinni samkeppnishæfni greinarinnar. Í málstofunni verður framboð menntunar í strandbúnaði á Íslandi kynnt, óskir atvinnugreinarinnar um frekari þróun hennar ræddar sem og væntingar og viðhorf einstaklinga til náms og starfsumhverfis. 

Erindi á málstofunni um menntun í Strandbúnaði koma frá ArnarlaxiKeynaturaArctic FishHáskólanum á HólumHáskólanum á Akureyri og Háskólasetri Vestfjarða. Þessir aðilar eru taldir mjög hæfir til að fjalla um stöðu og framtíðarsýn menntunar í fiskeldi, samspil menntunar og þróunar strandbúnaðar og þátt menntunar í fiskeldi í styrkingu strandbyggða. 

Á öðrum sviðum Strandbúnaðar má nefna nokkur dæmi um einkaráhugaverð umræðuefni. Ræktun bláskeljar og þá sérstaklega heilnæmi íslenskrar bláskeljar er nokkuð sem er vert að draga fram í dagsljósið. Þörungarækt og nýting þörunga og þá sérstaklega m.t.t. vinnslu og vöruþróunarmöguleika. Í umræðu um framtíð laxeldis verður farið yfir þátt fóðurframleiðslu og fóðurþróunar með tilliti til umhverfisins.

Áhugasamir eru hvattir til að skrá sig til þátttöku á ráðstefnunni hér.

Fréttir

Samstarf um verðmætasköpun, vöruþróun og kynningu á geitaafurðum

Matís og Geitfjárræktarfélag Íslands, lýstu yfir vilja til aukins samstarfs, með aukna verðmætasköpun, vöruþróun og kynningu á geitaafurðum að markmiði fyrr í vikunni.

Matís og Geitfjárræktarfélagið telja að auknar rannsóknir í tengslum við ræktun geitarinnar, beiting upplýsinga- og líftækni og kynning á geitinni geti lagt grunninn að breyttum hugsunarhætti varðandi nýsköpun og tækniumbyltingar í landbúnaði á Íslandi, aukið framleiðslu heilnæmra og næringarríkra matvæla og um leið stuðlað að nýtingu matarafganga og aukahráefna sem í dag falla til sem úrgangur úr matvælaiðnaði, af veitingahúsum og heimilum. 

Geitin hefur verið hluti af íslenska lífhagkerfinu frá landnámi og er ein af erfðaauðlindum þjóðarinnar.  Mjólk, kjöt, skinn  og ull geitarinnar hafa verið nýtt frá landnámi og ýmsar geitaafurðir, s.s. hafurseistu, geitalifur og geitahland hafa verið sett í samhengi við lækningamátt lífauðlinda.

Matís hefur á síðustu árum náð mjög góðum árangri í sókn í alþjóðlega rannsókna- og nýsköpunarsjóði, í samstarfi við íslensk og erlend fyrirtæki og stofnanir.  Matís mun leitast við að kynna íslensku geitina og möguleika til nýsköpunar henni tengdri fyrir samstarfsaðilum sínum innanlands sem utan.

Á tímum áskorana á sviði fæðuöryggis, næringaröryggis og lýðheilsu og mikilla breytinga í lýðfræði um gjörvallan heim er mikilvægt að horfa með nýjum hætti á nýtingu erfðaauðlinda Íslendinga og menningararfs tengdum landbúnaði, möguleika til landbúnaðar í og nærri þéttbýli og nýtingu alþjóðlegrar tækni-og markaðsþekkingar til aukinnar verðmætasköpunar og bættar lýðheilsu.  Notendamiðuð hönnun vara og þjónustu, með sjálfbæra þróun að leiðarljósi, eru grundvallaratriði í þessu samhengi.

Geitfjárræktarfélag Íslands var stofnað árið 1991. Félagið er hagsmunasamtök geitfjárræktenda á Íslandi, en alls eru ríflega 1000 vetrarfóðraðar geitur – hafrar og huðnur – á Íslandi. Hlutverk félagsins er að stuðla að verndun og ræktun íslenska geitfjárstofnsins og leita leiða til að bæta nýtingu og auka verðmæti geitaafurða.

Matís er öflugt þekkingarfyrirtæki sem sinnir fjölbreyttu rannsókna- þjónustu- og nýsköpunarstarfi í matvæla- og líftækniiðnaði, með aukna verðmætasköpun, bætt matvælaöryggi og bætta lýðheilsu að markmiði.

IS