Flokkur: Fréttir

Rannsóknar- og nýsköpunarverkefnið Sjálfbær áburðarframleiðsla – heildstæð nálgun á hringrásarhagkerfi var styrkt af Markáætlun Rannís í byrjun árs 2021 þar sem samstarfshópurinn kannar leiðir til að nýta staðbundnar lífrænar auðlindir, aukaafurðir úr ýmiskonar framleiðslu og ferla til að framleiða sjálfbæran áburð fyrir íslenskan landbúnað og landgræðslu.

Þessi skýrsla er einn liður í verkefninu þar sem gerð var úttekt á þeim lífræna úrgangi sem fellur til á Íslandi, bæði út frá magni og næringarsamsetningu.

Markmið þessarar skýrslu voru eftirfarandi:

• Að bera kennsl á og reikna út magn lífræns úrgangs sem fellur til á Íslandi og gæti nýst í framleiðslu á áburði. reikna út magn lífræns úrgangs sem fellur til á Íslandi og gæti nýst í framleiðslu á áburði.
• Að reikna út magn næringarefna (nitur, fosfór og kalí) í lífrænum úrgangi samkvæmt mælingum sem framkvæmdar voru í verkefninu ásamt innlendum og erlendum heimildum þar sem upplýsingar vantaði.
• Að koma með tillögur og greina hvar helstu tækifæri liggja í aukinni notkun á lífrænum úrgangi til áburðarframleiðslu á Íslandi.

Smelltu á skýrsluna til að lesa hana í heild.

Skýrslan er gefin út af Matís en samstarfsaðilar í verkefninu eru Landgræðslan, Landbúnaðarháskóli Íslands, Atmonia, landsvirkjun og Hafrannsóknastofnun.

Frekari upplýsingar um verkefnið má nálgast á verkefnasíðu þess hér: Sjálfbær áburðarframleiðsla – heildstæð nálgun á hringrásarhagkerfi

Í næstu  viku, 4. og 5. apríl , fer fram annað MAKEathon verkefnisins Grænir Frumkvöðlar Framtíðar, af þremur, Í Grunnskóla Bolungarvíkur. MAKEathon Árskóla hefur þegar farið fram með glæsilegum árangri og MAKEathon Nesskóla verður á næstu vikum. MAKEathon verkefnisins er nýsköpunarkeppni sem stendur yfir tvo daga.

Í þessu MAKEathoni taka 22 nemendur í 8-10.bekk  þátt. Þeir vinna saman í teymum sem keppast við að leysa áskorun sem fundin verður á heimsóknum þeirra í sjávarútvegsfyrirtæki á svæðinu. Áskorunin mun snúa að umhverfis- og loftslagsmálum.  Þeir reyna að búa til einhverskonar frumgerð (e. prototype), m.a. í samstarfi við FabLab  smiðju Ísafjarðar og Djúpið Frumkvöðlasetur.  Frá því í haust hafa nemendur fengið fræðslu m.a. um loftslagsbreytingar, sjálfbærni og nýsköpun.  

Allt efni GFF verður gert aðgengilegt eftir að verkefninu lýkur.

Verkefnið Grænir Frumkvöðlar Framtíðar hófst í skólunum í september 2021 og MAKEathonin eru lokahluti þeirra. Landskeppni á milli skólanna þriggja fer fram í maí og verða úrslit hennar kynnt í Nýsköpunarvikunni.

Sjónvarpsstöðin N4 hefur í allan vetur verið að taka upp þátt um verkefnið og verða því kvikmyndatökumenn frá þeim á staðnum. Þátturinn verður sýndur á sjónvarpsstöðinni í haust og þar verður verkefnið kynnt.

• 

• 

Um Græna Frumkvöðla Framtíðar

Grænir Frumkvöðlar Framtíðar er fræðsluverkefni ætlað fyrir efstu bekki grunnskóla. Markmiðið er að fræða nemendur um áhrif loftslagsbreytinga á hafið og lífríki þess, sjálfbærni og nýsköpun á nýstárlegan og skemmtilegan hátt. Verkefnið er styrkt af Loftslagssjóði og er verkefnastjórn í höndum Matís. Aðrir þátttakendur eru skólarnir þrír, FabLab smiðjur á hverujm stað, Cambridge University, Climate-KIC og Djúpið Frumkvöðlasetur.

Fyrir frekari upplýsingar er bent á að hafa samband við verkefnastjóra verkefnisins: Justine Vanhalst. Þá eru skólar sem vilja taka þátt sérstaklega hvattir til að hafa samband.

Hér er hægt að fylgjast með gangi verkefnisins:

• Heimasíða verkefnisins
• Instagramsíða verkefnisins
• #Graenirfrumkvodlar

Norræna verkefnið NordMar Biorefine hefur sett af stað myndbandasamkeppni fyrir ungmenni á aldrinum 14-19 ára. Keppnin er opin öllum á þessum aldri á Norðurlöndunum, þar með talið á Íslandi.

NordMar Biorefine verkefnið, eða Norræn lífmassaver eins og það gæti útlagst á íslensku, gengur út á það að kanna möguleikana sem felast í fullnýtingu þeirra sjávarauðlinda sem nýttar eru á Norðurlöndunum með lífmassaverum. Samhliða þeirri vinnu hafa Norræn lífmassaver verið nýtt sem fyrirmyndir áframhaldandi uppbyggingar Matís á lífmassaveri í Neskaupstað sem mun meðal annars stuðla að aukinni fullnýtingu sjávarauðlinda.  

Nánari upplýsingar má finna hér: VIDEO CONTEST

Myndbandasamkeppnin er einungis einn margra þátta NordMar Biorefine. Meðal annarra þátta eru mat á hagkvæmni og möguleikum lífmassavera fyrir bláa lífhagkerfið á Norðurlöndunum, og myndun tengslanets sérfræðinga á þessu sviði í hinu svokallaða BlueBio Portal.

Verkefnið er eitt þeirra verkefna sem hófst út frá áherslumálum Norrænu Ráðherranefndarinnar þegar Ísland gegndi formennsku árið 2019.

Matís, Bændasamtök Íslands, Landbúnaðarháskóli Íslands og Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins standa fyrir viðburði um verðmætaaukningu og nýsköpun í landbúnaði á Hótel Natura, miðvikudaginn 30. mars.

Við hvetjum hagaðila og áhugafólk til þess að mæta og taka þátt í umræðum og tengslamyndun.

Frekari upplýsingar má finna hér: Stefnumót um verðmætaaukningu og nýsköpun í landbúnaði.

Dagskrá:

• 13:00 – Gunnar Þorgeirsson setur fundinn og skipar fundarstjóra
• 13:10 – Birgir Örn Smárason – Matís
  Framtíð og tækifæri í landbúnaði – sjálfbærni og fæðuöryggi
• 13:30 – Ragnheiður I Þórarinsdóttir – LbhÍ
  Menntun, innviðir og rannsóknir – forsenda verðmætaaukningar og nýsköpunar í landbúnaði
• 13: 50 – Karvel L. Karvelsson – RML
  Hagnýt nálgun að verkefnum bænda
• 14:10 Kaffi hlé
• 14:30– Hugarflug
• 15:30 – Fundarlok

Verið hjartanlega velkomin.

Verkefnastjórar í verkefninu Grænir Frumkvöðlar Framtíðar stóðu í vikunni fyrir nýsköpunarkeppni, svokölluðu MAKEathoni, meðal barna í 9. bekk í Árskóla á Sauðárkróki.

Fjallað var um MAKEathonið í kvöldfréttum RÚV í vikunni en það var það fyrsta af þremur sem haldið verður í tengslum við Grænu Frumkvöðlana. Tekin voru viðtöl við kennara og nemendur í Árskóla auk þess sem Justine Vanhalst, verkefnastjóri hjá Matís, útskýrði frumgerðirnar sem krakkarnir gerðu í keppninni.

Fréttin er aðgengileg á vef RÚV hér: Grænir Frumkvöðlar Framtíðar

Hér er hægt að fylgjast með gangi verkefnisins:

• Heimasíða verkefnisins
• Instagramsíða verkefnisins
• #Graenirfrumkvodlar

Málþing um samlífi manna og örvera frá skyri til moltugerðar verður haldið á Þjóðminjasafni Íslands þann 31. mars næstkomandi frá 12:00-13:30. 

Dagskrá viðburðarins:

• Valdimar Tr. Hafstein, prófessor í þjóðfræði við Háskóla Íslands:
  Öndvegisverkefni um samlífi manna og örvera í daglega lífinu. 
• Jón Þór Pétursson, nýdoktor við Háskóla Íslands:
  “Móðurkúltúr”: Skyrgerlar, mjaltastúlkur og ofurkonur. 
• PhD Veera Kinnunen, university lecturer (sociology, Faculty of Social Sciences) University of Lapland, Rovaniemi, Finland:
  Bokashi composting as multispecies waste care. 

Fundarstjóri er Áki Guðni Karlsson. 

Fylgjast má með upplýsingum um málþingið á viðburðarsíðu á facebook hér: Málþing um samlífi manna og örvera frá skyri til moltugerðar

---

Málþingið er hluti af verkefninu SYMBIOSIS- Samlífi manna og örvera í daglega lífinu, sem Matís hefur unnið að ásamt Háskóla Íslands með styrk frá Öndvegissjóði RANNÍS frá því 2021.

Í þessu þverfræðilega verkefni er samlífi manneskja og örvera á Íslandi rannsakað og sjónum beint að því hvernig þetta samlífi mótast í hversdagslegum athöfnum fyrr og nú. Verkefnið rannsakar sköpunarmátt örveranna í matarháttum og daglegu lífi; það fylgir þeim allt frá ræktun, bakstri, bruggun, súrsun og skyrgerð, í gegnum meltingarkerfið og aftur ofan í jarðveginn með moltugerð, og það rannsakar áhrif þessa samlífis á líkamlega, andlega og félagslega velferð fólks.

Nánari upplýsingar um verkefnið má finna á verkefnasíðu þess hér: SYMBIOSIS samlífi manna og örvera í daglega lífinu

Matís auglýsir eftir sérfræðingi í örveru- og lífupplýsingafræði.

Starfssvið:

• Þátttaka í mismunandi verkefnum sem tengjast örverum í matvæla-, umhverfis- og líftæknirannsóknum.
• Þátttaka í umsóknarvinnu til innlendra og erlendra sjóða.
• Vinna við örveru og sameindalíffræðilegar rannsóknir á rannsóknarstofu og úrvinnsla gagna. Þáttaka í sýnatökum þegar svo ber undir.
• Skipuleggja verkefni og vinna úr ýmsum lífupplýsingum eins og raðgreiningargögnum.
• Verkefnastjórnun, skila niðurstöðum á réttum tíma og fylgja kostnaðaráætlun.
• Kenna og leiðbeina nemendum.

Hæfniskröfur:

• Framhaldsgráða í Líffræði, Örverufræði, Líftækni eða skildum greinum.
• Mjög góð þekking og reynsla í örverufræði- og sameindafræðiaðferðum.
• Mjög gott vald á ensku til að geta miðlað þekkingu bæði skriflega og munnlega.
• Geta til að skrifa vísindaskýrslur, vísindagreinar og umsóknir.
• Hugmyndaauðgi, metnaður og lausnamiðað hugarfar.
• Geta til að vinna bæði sjálfstætt og í hópi í mismunandi verkefnum Matís.
• Staðgóð þekking í lífupplýsingafræði og tölfræði.
• Góð sérfræðiþekking á tölfræði og lífupplýsingafræði.
• Kennslufærni.
• Íslenskukunnátta æskileg.

Starfshlutfall er 100% og er starfið staðsett á Vínlandsleið 12, 113 Reykjavík.

Með vísan í jafnréttisstefnu Matís eru öll kyn hvött til að sækja um. Umsóknum þarf að fylgja ítarleg starfsferilskrá og kynningarbréf þar sem gerð er grein fyrir hæfni umsækjanda í viðkomandi starf. Einnig þarf að fylgja nafn og símanúmer eða tölvupóstfang hjá tveimur meðmælendum sem geta staðfest hæfni umsækjanda.

Umsóknarfrestur er til 08.04 2022

Nánari upplýsingar um starfið veitir Dr. Viggó Marteinsson, viggo@matis.is.

---

Specialist in microbiology and bioinformatics

Position profile:

• Involvement in a variety of different projects in the field of food, environmental and biotech related microbiology research
• To apply successfully for national and international research project funding
• Required to do office, laboratory, and occasionally field work
• Planning and conducting experimental work and analysing data, including bioinformatic analyses
• Managing projects, ensuring timely achievement of milestones and deliverables within an agreed budget
• Teaching and co-supervision of students

Required qualification & skills:

• PhD degree in Biology, Microbiology, Biotechnology, or any other relevant scientific discipline
• Knowledge and experience in microbiological and molecular biological methods
• Proficient at adapting and using bioinformatics pipelines
• Excellent communication skills (oral & written) in English
• Ability to write and submit scientific reports, publications and grant proposals
• Creative and passionate about optimiation and problem-solving
• Ability to work both independently and as part of different teams (within the Microbiology Group, Matís and international projects)
• Good knowledge of bioinformatics and statistics
• Teaching skills
• Knowledge of Icelandic is desirable

The position is full employment (100%) and will be carried out at Matís headquarters at Vínlandsleið 12, 113 Reykjavík.

With reference to Matís’ gender equality policy, all genders are encouraged to apply. Applicants should provide a curriculum vitae and motivation letter outlining their qualifications and interests. They will be required to provide the names and contact information for two professional references who can attest to the applicant‘s capabilities.

The application deadline is 08.04.2022

For further information, please contact Dr. Viggó Marteinsson,  viggo@matis.is.

Á morgun, þann 22. mars, fer fram fyrsta MAKEathon verkefnisins Grænir Frumkvöðlar Framtíðar (GFF) af þremur, í Árskóla á Sauðárkróki. Hin MAKEathonin tvö fara fram fyrir páska í Grunnskóla Bolungarvíkur og Nesskóla í Neskaupstað. MAKEathon verkefnið er nýsköpunarkeppni sem stendur yfir tvo daga

Í þessu fyrsta MAKEathoni taka 31 nemandi í níunda bekk  þátt. Þeir vinna saman í teymum sem keppast við að kynna lausn á áskoruninni:

Hvernig getum við dregið úr notkun plasts við pökkun fisks og rækju?

Þeir reyna að búa til einhverskonar frumgerð (e. prototype), m.a. í samstarfi við FabLab Íslands smiðju á hverjum stað auk þess sem starfsfólk Matís verður á staðnum til aðstoðar.

Nemendur komu auga á áskorunina þegar þeir fengu heimsóknir sjávarútvegsfyrirtækjunum Dögun og FISK Seafood og fengu fræðslu um starfsemi þeirra, sem var einn þáttur GFF verkefnisins. Þar að auki fengu þeir innsýn í mögulegar áskoranir hvað varðar áhrif  loftslagsbreytinga á hafið og þeirra nærumhverfi en það var hluti af einni vinnustofu verkefnisins, vinnustofu 4. 

Allt efni GFF verður gert aðgengilegt eftir að verkefninu lýkur.

• 

• 

Verkefnið Grænir Frumkvöðlar Framtíðar hófst í skólunum í september 2021 og MAKEathonin eru síðasti hluti verkefnisins. Landskeppni á milli skólanna þriggja fer fram í maí og verða úrslit hennar kynnt í Nýsköpunarvikunni, þann 20. maí. Verkefnið er styrkt af Loftslagssjóði.

Sjónvarpsstöðin N4 hefur í vetur tekið upp efni fyrir sjónvarpsþátt um verkefnið og verða því kvikmyndatökumenn frá þeim á staðnum. Þátturinn verður sýndur á sjónvarpsstöðinni í haust og þar verður verkefnið kynnt í heild sinni.

Fyrir frekari upplýsingar er bent á að hafa samband við verkefnastjóra verkefnisins Justine Vanhalst í gegnum tölvupóstfangið Justine@matis.is. Þá eru skólar sem vilja taka þátt í framtíðinni sérstaklega hvattir til að hafa samband.

Hér er hægt að fylgjast með gangi verkefnisins:

• Heimasíða verkefnisins
• Instagramsíða verkefnisins
• #Graenirfrumkvodlar

Birgir Örn Smárason, umhverfis- og auðlindafræðingur og fagstjóri hjá Matís á Akureyri var gestur í Morgunútvarpi Rásar 2 í vikunni ásamt Jóni Bjarka Bentssyni aðalhagfræðingi Íslandsbanka.

Umræðuefni þeirra var áhrif innrásar Rússa í Úkraínu á efnahag og matvælaiðnaðinn á Íslandi hingað til auk þess sem þeir spáðu í hver áhrifin gætu orðið til lengri tíma.

Birgir fjallaði um að stríðið myndi að öllum líkindum hafa mikil áhrif á framboð og verð matvæla á heimsvísu vegna þess að um þessar mundir er að koma að gríðarlega mikilvægum tíma í matvælaframleiðslu á norðurhveli jarðar. Þar á hann við tíma vorverka í landbúnaði sem aðstæður í Rússlandi og Úkraínu hafa óhjákvæmilega neikvæð áhrif á. Bæði Úkraína og Rússland eru meðal stærstu útflytjenda heims á ýmsum landbúnaðarvörum svo sem matvælum, t.d. korni, maís, hrísgrjónum og grænmetisolíu en einnig áburði. Löndin tvö eru að auki stórir útflutningsaðilar á olíu, gasi og fleiru sem mikilvægt er svo vörur komist milli landa. Vegna innrásarinnar og viðskiptaþvingana í kjölfar hennar má því gera ráð fyrir að matvælaverð muni hækka töluvert á næstu misserum.

Þeir Jón Bjarki og Birgir fjölluðu einnig um að  þó svo að íslensk matvælaframleiðsla sé að mörgu leyti ennþá háð influttum vörum eins og áburði, olíu og hveiti þá séu einnig ýmis tækifæri sem blasa við og möguleikar á því að gera innlenda matvælaframleiðslu sjálfbærari. Birgir nefndi dæmi um verkefni sem unnin hafa verið að hjá Matís undanfarna mánuði og ár á borð við þróun á lífrænum, umhverfisvænum áburði úr vannýttum auðlindum og framleiðslu á skordýrum, einfrumupróteini úr hliðarafurðum íslenskra skóga og örþörungum. Auk þess benti hann á að hér væru enn ýmis tækifæri í ræktun á grænmeti og korni og nýtingu á þangi og þara.  

Viðtalið má hlusta á í heild sinni á vef Rásar 2 hér: Morgunútvarpið. Viðtalið við Birgi og Jón Bjarka hefst á mínútu 01:07:00

Nýlega lauk AVS verkefninu „repjumjöl í fóðri fyrir lax 2“. Markmið verkefnisins var að kanna áhrif innblöndunar á repjumjöli í fóður á vöxt, fóðurnýtingu og efnainnihald flaka hjá laxi.

Gerðar voru tilraunir með 5 tegundir af fóðri með mismunandi hlutfalli af innblönduðu repjumjöli og svo standard fóðri til samanburðar. Upphafsþyngd fiskanna var 350 grömm og stóð tilraunin yfir í átta mánuði en á þeim tíma fjórfölduðu fiskarnir sig í þyngd. Niðurstöður verkefnisins voru fjölmargar, en upp úr stendur að allt að 10% innblöndun repjumjöls í vaxtarfóður fyrir lax virðist ekki hafa mælanleg neikvæð áhrif á vöxt, fóðurnýtingu eða holdgæði smálaxa.

Farið verður með lokaskýrslu verkefnisins sem trúnaðarmál til 1. janúar 2024, en að þeim tíma liðnum verður unnt að nálgast skýrsluna á heimasíðu Matís.

Frekari upplýsingar veita Birgir Örn Smárason hjá Matís birgir@matis.is
og Ólafur Ingi Sigurgeirsson hjá Háskólanum á Hólum olisig@holar.is.