Tengiliður
Georges Lamborelle
Stöðvarstjóri tilraunaeldisstöðvar
georges@matis.is
Þessi skýrsla er lokuð / This report is closed
Höfundur: Kristín Edda Gylfadóttir
Tengiliður
Georges Lamborelle
Stöðvarstjóri tilraunaeldisstöðvar
georges@matis.is
Þessi skýrsla er lokuð / This report is closed
Tengiliður
Georges Lamborelle
Stöðvarstjóri tilraunaeldisstöðvar
georges@matis.is
Þessi skýrsla er lokuð / This report is closed
Tengiliður
Georges Lamborelle
Stöðvarstjóri tilraunaeldisstöðvar
georges@matis.is
Þessi skýrsla er lokuð / This report is closed
Tengiliður
Georges Lamborelle
Stöðvarstjóri tilraunaeldisstöðvar
georges@matis.is
Þessi skýrsla er lokuð / This report is closed
Tengiliður
Guðjón Þorkelsson
Stefnumótandi sérfræðingur
gudjon.thorkelsson@matis.is
Teknar voru taka saman upplýsingar um gæða- og markaðskerfi Meat Standards Australia (MSA) fyrir lambakjöt og aðferðafræði þeirra við neytendaprófanir var prófuð og borin saman við hefðbundið skynmat á ferskum og þíddum lambahryggvöðvum. Ferska kjötið var bæði ljósara og rauðara en þiðna kjötið. Þetta skiptir máli í smásölu þegar neytendur velja sér kjöt til eldunar. Rýrnun í geymslu og rýrnun við hitun var mun meiri í þídda kjötinu. Ferska kjötið var með meiri mýkt, meyrni og safa en þídda kjötið. Frosna/þídda kjötið var ekki látið meyrna eins og ferska kjötið. Þetta sýnir mikilvægi meyrnunar fyrir eða eftir frystingu. Hins vegar var enginn munur á mati neytenda á meyrni, safa, bragði og heildargeðjun milli fersks og þiðins lambakjöts. Trygging bragðgæða með stjórnun á mikilvægum stýristöðum, aðgreining kjötskrokka, stykkja og vöðva og verðlagning og merking eftir bragðgæðum eru grundvallaratriði í starfsemi MSA. Kerfinu var komið á til að bregðast við minnkandi sölu og óánægju neytenda með bragðgæði kjötsins en einnig til að ná til nýrra markhópa neytenda sem tilbúnir eru að borga hærra verð fyrir mikil gæði og stuðla þannig að auknum verðmætum í virðiskeðju lambakjöts. Hér ættu að vera tækifæri í allri virðiskeðju lambakjöts á Íslandi.
Information on Meat Standards Austraila (MSA) cut based lamb classification and marketing scheme were collected and analyzed. MSA consumer testing protocol was tried on fresh and frozen lamb loins and compared with traditional sensory analysis. The fresh loin muscles had lighter and redder colour than the thawed loins. The thawed loins had higher storage and cooking loss. The fresh loins were in sensory analysis softer, more tender, and juicier. The thawed meat was not aged before heating whereas the fresh meat was aged for 6 days. This shows the importance of aging the meat before freezing or after thawing. This was not demonstrated in consumer testing where there was no difference between fresh and thawed meat in tenderness, juiciness, flavour and overall liking.
The MSA cut and cooking method based scheme was developed through collaboration between industry and research by defining best practices through the identification and monitoring of critical control points for eating quality. It covers all aspects of the supply chain from producers, processors, and retailers to foodservice operators. This allows product quality to be improved and match customer requirements. The MSA schemes for both beef and lamb were designed to respond to declining sales and consumer complaints about variable and sometimes poor quality of the meat. It is also designed to classify meat based on eating quality and to identify consumers groups willing to pay more for high quality meat and thereby adding value to all links in the supply chain. This approach should also be applicable and create new opportunities to increase value in the lamb supply chain in Iceland.
Skoða skýrslu
Tengiliður
Ásta Heiðrún E. Pétursdóttir
Verkefnastjóri
asta.h.petursdottir@matis.is
Almennt eru varnarefni notuð í því skyni að stuðla að árangursríkari framleiðslu ávaxta og grænmetis en geta þó verið mjög skaðleg heilsu fólks og umhverfinu.
Markmið verkefnisins var að skima afurðir á íslenskum markaði fyrir varnarefnaleifum, bera saman mælt magn í innfluttum og íslenskum afurðum og að kanna hvort munur væri á styrk varnarleifa, þungmálma og næringarefna í ytra byrði/hýði ávaxta og grænmetis í samanburði við innra byrði/aldinkjöti þess.
166 sýni (ávextir, ber, grænmeti, salat, kryddjurtir og kornvörur) af íslenskum (42%) og innfluttum afurðum (58%) voru skimuð fyrir varnarefnaleifum. Í framhaldinu var mældur styrkur varnarefna, næringarefna og þungmálma í hýði og innra byrði afurða (n=44) .
Niðurstöðurnar voru að 49% afurða á íslenskum markaði innihéldu varnarefnaleifar, 61% innfluttra afurða og 31% íslenskra afurða. Hins vegar var styrkur þeirra í sýnum að jafnaði lágur og innan leyfilegra hámarksgilda í 94% sýna. Færri tegundir varnarefna fundust í íslensku grænmeti en í innfluttu grænmeti. Hærri styrkur varnarefnaleifa og þungmálma var í hýði ávaxta og grænmetis í samanburði við innihaldið. Þá reyndist hýði grænmetis trefjaríkara en innihaldið. Að auki var íslenskt grænmeti ríkara af stein- og snefilefnum en innflutt grænmeti.
Skoða skýrslu
Tengiliður
Davíð Gíslason
Verkefnastjóri
davidg@matis.is
Verkefnið þróun smáþörungafóðurs fyrir fiskeldi sem var samstarfsverkefni VAXA og Matís og styrkt til tveggja ára af Tækniþróunarsjóð er nú lokið.
Verkefnið hafði að markmiði að þróa afurðir VAXA sem innihaldsefni fyrir fiskafóður í fiskeldi. Framkvæmdar voru nokkrar tilraunir sem höfðu að markmiði að skoða notagildi Nannochloropsis smáþörungsins sem innihaldsefni í fiskafóður. Í þessum tilraunum var skoðað 1. Geymsluþol ferskra þörunga, 2. Hvernig megi veikja frumuvegg þörungsins svo hann verði meltanlegur fyrir fiska en annars er hann ómeltanlegur, 3. Áhrif fiskafóðurs með þörungaolíu á vöxt og laxalúsasmit á laxaseiðum, 4. Vöxt og upptöku á fitusýrum og Omega 3 í laxaseiðum sem eru fóðruð á fóðri með þörungaolíu. 5. Reiknivél fyrir upptöku Omega 3 í laxaseiði. Niðurstöður tilraunanna voru að mörgu leyti jákvæðar og bættu mjög þekkingu VAXA á möguleikunum að nota Nannochloropsis þörunginn eða afurðir unnar úr honum eins og þörungaolíu í fiskafóður.
Sú þekking sem ávannst í verkefninu nýtist VAXA til þess að þróa afurðir sínar til notkunar í laxafóður. Þótt svo að Omega 3 fitusýrur séu til staðar í ýmsum matvælum (aðalega fiski), er lax talinn ein besta uppspretta þessara fitusýra. Fiskeldisiðnaðurinn hefur leitað leiða til þess að minnka notkun sína á fiskmjöli og fiskolíu fyrir laxafóður, sem hefur valdið því að Omega 3 magn í eldislaxi hefur minnkað. Í þessu rannsóknarverkefni hefur í fyrsta skipti verið notað með góðum árangri sjálfbærir ljóstilífandi þörungar til framleiðslu á Omega 3 fyrir laxafóður. Niðurstöður verkefnisins sýna fram á hagkvæmni þessarar nálgunar fyrir framleiðslu á Omega 3 ríku laxafóðri. Góðar niðurstöður verkefnisins munu hjálpa VAXA að markaðsetja þörungaolíu úr framleiðslu sinni sem valkost fyrir Omega 3 ríkt innihaldsefni fyrir laxafóður í stað fiskimjöls og fiskolíu í laxafóður framtíðarinnar.
Skýrslan er lokuð.
Skoða skýrslu
Tengiliður
Sæmundur Elíasson
Verkefnastjóri
saemundur.eliasson@matis.is
The workshop on value added processing of farmed fish in the Nordic explored options and assessed the feasibility of value added production in the region. It brought together 45 participants from various sectors, including salmon farms, sales and marketing, technical and processing equipment developers, research groups, and transport and freight companies. The project was supported by AG-Fisk and managed by a team of industry experts from Iceland, Norway, the Faroe Islands, and Denmark/Germany. The planning group then compiled a final report using a SWOT analysis to present the workshop’s main conclusions. Presentations from the workshop are accessible in the report appendix.
The SWOT analysis concluded that the main positive factors for the Nordic salmon industry include favourable farming conditions that can provide steady delivery and the ability to build a strong brand in terms of origin and identity. A major strength identified for secondary processing in the Nordic is the strong demand for high-quality, sustainably-produced salmon. Other strengths included the strict farming regulations to minimize environmental impact and improve animal welfare, as well as the potential for vertical integration to improve transparency and control over the entire production process. Specifically, for Iceland the access to renewable energy is a major strength. Automation and technology access, with the use of water-jet robots to remove pinbones and automatic sorting, grading, and trimming providing opportunities for objective quality control and increased efficiency. Superchilling techniques were also identified as a potential advantage, allowing for longer shelf-life and a firmer product with less gaping. There were also opportunities for increased utilization of side products from salmon processing, as well as the potential for branded, value added products and better market segmentation.
The main negative factors included logistic and shelf-life limitations, unfavourable tariffs on trade, and high production costs compared to competitors. Major challenges identified specifically for Iceland are to maintain a steady, year-round supply of salmon and the distance to major retail chains. Logistics and transportation costs were also identified as important barriers for companies operating in Iceland and The Faroe Islands.
Skoða skýrslu
Tengiliður
Sæmundur Sveinsson
Fagstjóri
saemundurs@matis.is
Greining á riðugeninu Prnp er mikilvægur þáttur í kynbótastarfi íslensks sauðfjár. Tilteknir erfðabreytileikar í riðugeninu veita einstaklingum aukið þol gagnvart riðu á meðan aðrir auka næmni gagnvart sjúkdóminum. Upplýsingar um erfðasamsetningu Prnp í sauðfjárhjörðum er því gríðarlega mikilvægt tól í baráttu bænda gagnvart sjúkdóminum. Markmið verkefnisins var að auka afköst og lækka verð á greiningum riðugens hér á landi. Í verkefninu voru alls 1913 sýni frá um 150 bæjum greind á rannsóknastofu Matís í erfðafræði. Sá stuðningur sem verkefnið hlaut úr Þróunarfé Sauðfjárræktar skipti sköpum fyrir Matís að geta boðið upp á samkeppnishæft verð til bænda sem leiddi til nær tvöföldun á fjölda greindra sýna miðað við árið 2021. Þessar erfðaupplýsingar munu nýtast ræktunarstarfi sauðfjárræktar í heild sinni og að öllum líkindum leiða til aukins þols gagnvart riðu í íslensku sauðfé.