Fréttir

Doktorsvörn – mikilvægi varðveislu á ómega-3 fitusýrum

Í dag, föstudaginn 21. mars, fer fram doktorsvörn við Matvæla- og næringarfræðideild Háskóla Íslands. Þá ver Magnea Guðrún Karlsdóttir matvælafræðingur doktorsritgerð sína Oxunarferlar og stöðugleiki frosinna sjávarafurða (Oxidative mechanisms and stability of frozen fish products).

Andmælendur eru dr. Santiago Aubourg prófessor hjá CSIC á Spáni (The Spanish Research Council) og dr. Sigríður Jónsdóttir fræðimaður við Háskóla Íslands. Leiðbeinendur í verkefninu voru dr. Hörður G. Kristinsson og prófessor Sigurjón Arason. Dr. Þórhallur Ingi Halldórsson, forseti Matvæla- og næringarfræðideildar, stjórnar athöfninni sem fer fram í Hátíðarsal Háskóla Íslands í Aðalbyggingu og hefst athöfnin klukkan 14:30.

Um efni ritgerðar | Oxunarferlar og stöðugleiki frosinna sjávarafurða

Neysla á unnum og frystum sjávarafurðum hefur aukist talsvert á undanförnum árum vegna vaxandi eftirspurnar neytenda eftir þægilegum hágæða matvælum. Fita í fiskafurðum er góð uppspretta af fjölómettuðum fitusýrum (PUFA) sem sýnt hefur fram á að hafa jákvæð áhrif á heilsu manna. Fiskafurðir með hátt hlutfall af PUFA eru einstaklega viðkvæm gagnvart þránun. Varðveisla á gæðum fitu er því ein af helstu áskornunum þegar kemur að geymslu og vinnslu sjávarafurða. Frysting og frostgeymsla er skilvirk aðferð til þess að varðveita gæði og lengja geymsluþol fiskafurða, og hefur henni verið beitt í fjölda ára. Þrátt fyrir þessa kosti geta gæði afurðanna samt sem áður rýrnað í frostgeymslu. Markmið þessa verkefnis var því að auka þekkingu á þeim  mismunandi oxunarferlum sem eiga sér stað í frystum fiskafurðum, sem og kanna þann breytileika á milli magra fisktegunda hvað varðar stöðugleika við langvarandi frostgeymslu. Áhrif mismunandi geymsluhita og hráefnisgæði á stöðugleika fiskafurða voru rannsökuð, sem og áhrif hitunar og áframhaldandi frostgeymslu eldaðra afurða á gæði fitunnar. Ennfremur voru notagildi ýmissa efnamælinga og hraðvirkra mælinga til þess að fylgjast eftir niðurbroti fitu metin.

Rannsóknir þessa verkefnis gáfu af sér dýpri skilning á mismunandi ferlum oxunar og stöðugleika frystra sjávarafurða og hvernig mismunandi geymsluskilyrði og breytileiki hráefnis hefur áhrif á þessa ferla. Hitastig og tími við geymslu reyndust mjög mikilvægir þættir hvað varðar stöðugleika frystra afurða. Gæði og stöðugleiki fitunnar í frostgeymslu var einnig mjög háð fisktegundum sem og vöðvategundum. Ennfremur þá hafði langvarandi geymsla fyrir eldun mest áhrif á stöðugleika fitunnar eftir eldun.   

Stutt ágrip á ensku

Consumption of processed and frozen fish has increased in recent years as a result of an increasing consumer demand for convenient high-quality food products. Fish lipids are a natural and good source of polyunsaturated fatty acids (PUFA) which have been reported to have several beneficial health effects. However, due to the high amount of PUFA fish lipids are highly susceptible to lipid degradation. Lipid quality preservation is therefore one of the major challenges associated with seafood raw material storage and subsequent processing for food use. Freezing and frozen storage is an effective method of preserving physicochemical properties and to prolong shelf life of fish products. However, some deterioration in fish quality occurs during frozen storage. Therefore, the aim of this project was to gain more understanding of different oxidative processes taking place in frozen fish products, and to investigate how two lean fish species with similar type of commercial utilization, differ in oxidative stability during prolonged frozen storage. The effects of different storage temperature and initial raw material quality on oxidative stability were studied, as well as the impact of cooking and subsequent cooked frozen storage on the lipid quality. Furthermore, the applicability of various chemical lipid quality markers and alternative non-invasive approaches to monitor fish lipid degradation was evaluated.

Almennar upplýsingar

Magnea Guðrún Karlsdóttir er fædd 1978. Hún lauk BS prófi í matvælafræði árið 2008 frá Háskóla Íslands og MS prófi í matvælafræði árið 2010. Samhliða námi hefur Magnea starfað hjá Matís og unnið að margvíslegum rannsóknarverkefnum.

Foreldrar Magneu eru Karl Jóhann Valdimarsson og Erla Þóra Óskarsdóttir. Eiginmaður Magneu er Ingvar Júlíus Tryggvason og eiga þau saman fjögur börn, Ástrós, Erlu Ósk, Evu Maríu og Tryggva.

Fréttir

Hægt er að ofurkæla heilan fisk

Lokið er verkefninu Ofurkældur heill fiskur – fyrir dauðastirðnun sem styrkt var af AVS Rannsóknasjóð í sjávarútvegi R 062-11 en verkefnið var unnið í samstarfi Matís, Skagans og Rekstrarfélagsins Eskju.

Verkefnið hefur skilað aukinni þekkingu á ofurkælingu hvítsfisks, sér í lagi ofurkælingu heils fisks, og áhrifum ofurkælingar á gæði, ferskleika og geymsluþol. Nú liggja fyrir niðurstöður tilrauna, sem koma til með að nýtast til hönnunar á ofurkæli fyrir heilan fisk en hingað til hefur CBC-tækni Skagans einkum verið nýtt til að ofurkæla flök. Geymsluþolstilraun, sem var gerð í verkefninu, og geymsluspálíkön benda til að ofurkæling við –1 °C getur aukið geymsluþol heils fisks um 2–3 daga og geymsluþol flaka um 1 dag m.v. 6 daga gamalt hráefni við vinnslu. Þannig verður að teljast líklegt að afurðir verkefnisins komið til með að nýtast  ferskfiskframleiðendum til að hámarka gæði og öryggi afurða sinna. Með beitingu ofurkælingar við fiskvinnslu er unnt að koma afurðum köldum í umbúðir, með því móti má t.a.m. flytja fersk fisk flök á fjarlægari markaði en áður sé hitaálag í flutningum lágmarkað.

Ítarlegri niðurstöður úr tilraunum verkefnisins má finna í Matís skýrslum Ofurkældur heill fiskur – Lokaskýrsla, Matísskýrsla númer 12-13 og Áhrif ofurkælingar á skemmdarferla og geymsluþol heils fisks og flaka Matísskýrsla númer 22-12.

Nánari upplýsingar veitir Arnljótur Bjarki Bergsson, sviðsstjóri Auðlinda og afurða.

Fréttir

Vöxtur í ferðaþjónustu – er maturinn tilbúinn?

Matvælalandið Ísland boðar til ráðstefnu á Hótel Sögu fimmtudaginn 20. mars kl. 12.00 – 16.30 undir yfirskriftinni: Vöxtur í ferðaþjónustu – er maturinn tilbúinn?

Sveinn Margeirsson, forstjóri Matís, tekur þátt í pallborðsumræðum.

Ráðstefnan er ókeypis og öllum opin og má finna nánari upplýsingar á vef Samtaka Iðnaðarins. Nauðsynlegt að skrá sig hér.

Matvælalandið Ísland er samstarfsvettvangur margra aðila sem hafa með matvæli að gera á einn eða annan hátt og vilja efla Ísland sem matvælaframleiðsluland. Þar á meðal eru Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið, Bændasamtök Íslands, Íslandsstofa, Samtök ferðaþjónustunnar, Samtök fiskvinnslustöðva, Samtök iðnaðarins, Matís og Háskóli Íslands.

Fréttir

Neytendabanki Matís

Neytendabanki Matís er hópur neytenda sem tekur þátt í neytendakönnunum á vegum Matís. Með því að koma skoðunum sínum á framfæri í rannsóknum Matís geta þátttakendur haft áhrif á þróun matvara á Íslandi.

Framlag þátttakenda getur falist í því að svara könnun á netinu eða í gegnum síma, taka þátt í umræðuhópum eða bragða og gefa álit sitt á ýmsum vörum.

Matís leggur mikið upp úr trúnaði og öruggri meðferð persónuupplýsinga. Allar upplýsingar sem Matís fær um einstaklinga eru varðveittar á öruggan hátt og meðhöndluð samkvæmt lögum um persónuvernd. Við framsetningu gagna er þess gætt að ekki sé hægt að rekja svör til einstaklinga.

Matís veitir þriðja aðila aldrei upplýsingar um svarendur í könnunum án þeirra samþykkis.

  • Kaupendur kannana, s.s. fyrirtæki sem nýta sér þjónustu Matís, fá aldrei aðgang að svörum einstaklinga.
  • Þeir starfsmenn Matís sem hafa aðgang að persónulegum upplýsingum ber skylda til að virða trúnað við svarendur.
  • Þátttakendum í könnunum er ávallt frjálst að neita að svara könnun.
  • Þátttakendur í Matís Neytendabankanum eiga möguleika á að vinna verðlaun fyrir þátttöku sína.

Hefur þú áhuga? Skráðu þig þá í Neytendabanka Matís.

Skýrslur

Coastal fisheries in Iceland / Smábátaveiðar við Ísland

Útgefið:

15/03/2014

Höfundar:

Gunnar Þórðarson, Jónas R. Viðarsson

Styrkt af:

NORA and AG‐fisk (The Nordic working group for fisheries cooperation)

Tengiliður

Gunnar Þórðarson

Svæðisstjóri

gunnar.thordarson@matis.is

Coastal fisheries in Iceland / Smábátaveiðar við Ísland

The Icelandic coastal fleet includes around 2.000 vessels and is divided into different categories. Within the Icelandic fisheries management system the coastal fleet is split up in two main groups, operated within the Individual Transferable Quota system (ITQ) and the Jig and Line system (J&Ls). The coastal fleet is then influenced by the fisheries legislations in many other ways, like the regional quota system, the lumpfish system, the leisure fishing system, the coastal jigging system and many other ascendance. Vessels categorised as being apart the coastal fleet are less than 15 meters long and under 30 gross tonnage in size. The fleet is an important contributor to the national economy and is considered a key element for regional development in the country. More than 97% of the coastal catches in Icelandic waters are demersal species, but the rest are pelagic spices and other. Cod is the by far the most importantspecies caught by coastal vessels, with haddock trailing in second place. The coastal fleet has significant role in Icelandic economy landing more than 17% of the total demersal catch, at the value of 170 million Euros in the fishing year 2012/13. Around 1.600 fishermen are working full‐time within the J&Ls and approximately 700 have temporary employment on coastal vessels, manly within the Coastal Jigging system during the summer months.

Smábátafloti Íslendinga telur rúmlega 2.000 báta og skiptast þeir í tvo megin flokka, bátar sem veiða innan aflamarkskerfilsins (stóra kerfið) og krókaaflamarkskerfisins (litla kerfið). Smábátaútgerð á Íslandi er háð mörgum öðrum greinum fiskveiðistjórnunarkerfisins, svo sem byggðakvótum, kerfi um grásleppuveiðar, frístundaveiðar og strandveiðar svo eitthvað sé til talið. Á Íslandi eru smábátar skilgreindir sem fiskveiðibátar sem eru 30 brúttótonn eða minni að burðargetu og innan við 15 metra langir. Smábátaflotinn er mikilvægur fyrir hagkerfi landsins, hvort sem litið er til fjölda starfa, verðmæta eða áhrif á byggðaþróun. Um 97% af afla smábátaflotans eru botnfisktegundir, en aðeins um 1% eru uppsjávartegundir. Smábátar veiddu um 17% af heildarafla botnfisktegunda landsmanna á fiskveiðiárinu 2012/13 og voru verðmætin 26,6 milljarðar króna. Þorskur er langsamlega mikilvægasta tegund þessa flota. Um 1.600 fiskimenn eru í skipsrúmi á smábátum sem veiða innan krókaaflamarkskerfisins og aðrir 700 hafa tímabundna atvinnu innan geirans, aðallega þá við strandveiðar á sumrin.

Skoða skýrslu

Fréttir

Nordtic – lífhagkerfi norðurslóða

Þann 25. júní verður haldin ráðstefna þar sem fjallað verður um Norræna lífhagkerfið (Nordic Bioeconomy) og lífhagkerfi norðurslóða (Arctic Bioeconomy).

Lífhagkerfið

Hugtakið lífhagkerfi (e. Bioeconomy) hefur verið notað til að ná yfir allar lífauðlindir, samspil þeirra og samhengi og áhrif þeirra á efnahagslega, umhverfislega og félagslega þætti. Rannsóknir á sviði lífhagkerfis ganga þannig þvert á atvinnugreinar og leitast við að hámarka ávinning auðlinda án þess að ganga á þær. Efling lífhagkerfisins Mikilvægur þáttur í starfsemi Matís er að efla og auka verðmætasköpun í lífhagkerfinu, meðal annars með verkefnum sem snúa að aukinni framleiðslu lífmassa og með því að hlúa að nýsköpun, vinna að bættri nýtingu og sjálfbærni í framleiðsluferlum og þar með hagfelldari afrakstri auðlinda. Starfsfólk Matís fagnar því norrænni áherslu á lífhagkerfið og vinnur náið með íslenskum stjórnvöldum að útfærslu þriggja ára formennskuverkefna á þessu sviði, en þau hófust á þessu ári þegar Ísland tók við formennsku í Norræna ráðherraráðinu.

Að þessu tilefni verður haldinn ráðstefna á hótel Selfossi 25. júní þar sem fjallað verður um þessi mál frá margvíslegum sjónarhornum.

Á vef Gestamóttökunnar/Yourhost er hægt að skrá sig á ráðstefnuna.

Nýsköpun í lífhagkerfi Norðurlanda og norðurslóða

Drög að dagskrá

  • 09:15 Coffee and registration
  • 10:00 Opening the conference | Sigurður Ingi Jóhannsson, Minister of Fisheries and Agriculture
  • 10:15 No standard = no market | Dr. dr. Andreas Hensel, President at BfR                 
  • 11:00 Product development in the Arctic Bioeconomy | Sigrún Elsa Smáradóttir, Research group leader, Matís                        
  • 11:30 Industry success stories | Faroe Islands, Iceland and Greenland   
  • 12:00 Lunch | Special taste of innovation
  • 13:30 Branding of Nordic food | Emil Bruun Blauert, CEO, Executive Advisor and Developer, WNEAT
  • 13:50 Microfeed: Turning wood into food | Clas Engström, Managing Director, SP Processum          
  • 14:10 Nutrition for the future – Possibilities of the Nordic areas? | Bryndís Eva Birgisdóttir, Associate professor, University of Iceland
  • 14:30 Coffee break             
  • 14:50 Food waste: Problem or growth opportunity? | Nils Kristian Afseth, Research Scientist, PhD, Nofima.       
  • 15:10 Investing in algae – Ingredients for future food production | Olavur Gregersen, Managing Director, Syntesa Partners & Associates               
  • 15:30 Assessing and mitigating risk in the Nordic Bioeconomy | Guðmundur Halldórsson, Research Coordinator, Soil Conservation Service of Iceland
  • 15:45 Reflection panel | Nordic and Arctic bioeconomy in local & global perspective
  • 16:30 End of conference

Meira um lífhagkerfi norðurslóða

Lífhagkerfið á norðurslóðum Eitt af þeim verkefnum sem Matís hefur haft forgöngu um er norræna verkefnið Arctic Bioeconomy en Sigrún Elsa Smáradóttir, fagstjóri á Viðskiptaþróunarsviði, er þar verkefnastjóri. Verkefnið er til tveggja ára og felur í sér kortlagningu á lífauðlindum á norðurslóðum, mati á afrakstri þeirra, og samanburði og greiningu milli svæða. Einkum er horft til Grænlands, Íslands og Færeyja en tæpt á lífauðlindum í norðurhluta Noregs, Svíþjóðar og Finnlands. „Í verkefninu er sérstaklega horft til matvælaframleiðslu með tilliti til fæðuöryggis auk þess sem nýsköpunarhæfni svæðanna og einstakra greina verður metin. Þetta er gert til þess að hægt sé að meta tækifæri og ógnanir og ráðast í kjölfarið í verkefni sem styrkja svæðin á þessu sviði,“ segir Sigrún Elsa, en áætlað er að verkefninu ljúki í september 2014.

„Miklar lífauðlindir er að finna á norðurslóðum og eru þær mikilvægar fyrir efnahagslíf landanna, bæði beint og óbeint. Hér á Íslandi er sjávarútvegur ein helsta undirstöðuatvinnugreinin og gögn um stöðu sjávarútvegs í mjög góðu horfi, en gögn sem snúa að öðrum auðlindum, eins og til dæmis landnýtingu, eru síðri. Það er mikilvægt að ná saman yfirliti yfir auðlindir og afrakstur þeirra svo unnt sé að meta árangur og greina hvernig efla megi svæðin. Með því að auka verðmæti afurða, örva og styrkja lífhagkerfið og afkastagetu þess aukum við efnahagslegan árangur,“ segir Sigrún Elsa og bætir við að lífauðlindir þessa svæðis séu að breytast vegna hlýnunar jarðar. „Það er nauðsynlegt að fylgjast vel með þessum breytingum, í þeim geta falist bæði tækifæri og ógnanir. Mikilvægt er að nýta þá möguleika sem hugsanlega opnast til matvælaframleiðslu á þessu svæði vegna breyttra lífsskilyrða og umhverfisáhrifa. Enda er staðreyndin því miður sú að meðan möguleikar á þessu sviði á norðurslóðum kunna að aukast, þá dragast þeir saman annars staðar á sama tíma og fólksfjölgun í heiminum heldur áfram“.

FP7, Horizon 2020, Industrial Leadership, Sicentific Excellence, Grand ChallangesSigrún Elsa Smáradóttir

Verkefninu er ætlað að styrkja löndin til virkrar þátttöku í alþjóðlegum samstarfsverkefnum, meðal annars á norrænum vettvangi. „Þegar kemur að rannsóknaáætlunum og stuðningi við nýsköpun, liggur fyrir að mikil áhersla verður lögð á lífhagkerfið, bæði í norrænu og evrópsku samhengi,“ segir Sigrún Elsa.

Þannig hefur norræna nefndin um landbúnaðar – og matvælarannsóknir (NKJ) unnið stefnumörkun um „Norræna lífhagkerfið“ (e. The Nordic Bioeconomy Initiative). Í þeirri stefnumörkun er sérstaklega horft til sjálfbærni náttúruauðlinda og nýtingar lífmassa með svipuðum hætti og aðrar þjóðir á evrópskum vettvangi hafa gert. Í nefndinni sitja þrír Íslendingar, þeir Torfi Jóhannesson, sérfræðingur hjá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu, Sveinn Margeirsson, forstjóri Matís og Sigurður Björnsson, sviðsstjóri hjá Rannís. Stefnumörkunin á fyrst og fremst að bæta og greiða fyrir norrænum samstarfsverkefnum sem snúa að rannsóknum á sviði lífhagkerfisins og stuðla að frekari stefnumótun á því sviði. Þannig er ætlunin að stuðla að sjálfbærri auðlindanýtingu í grunnframleiðslu og afleiddum greinum.

„Ætlunin er að efla samstarf úrvinnslugreina, eins og til dæmis matvælaframleiðslu eða fóður- og áburðarframleiðslu, við grunnatvinnugreinar, eins og sjávarútveg og landbúnað, og vinna að heildstæðum lausnum sem ganga þvert á atvinnugreinar og hámarka ávinning af nýtingu auðlindanna án þess að ganga á þær. Sjálfbær framleiðsla og nýting lífmassa stuðlar að efnahagslegri og félagslegri styrkingu svæða sem liggja að auðlindunum, aukinni matvælaframleiðslu og þar með auknu fæðuöryggi. Jafnframt er horft til vistvænnar framleiðslu á orkugjöfum úr lífmassa til að leysa jarðefnaeldsneyti af hólmi en þá er mikilvægt að leiðir verði fundnar til að slík framleiðsla verði ekki á kostnað matvælaframleiðslu. Mikil samkeppni um hráefni, annars vegar til matvælaframleiðslu og hins vegar til orkuframleiðslu, getur haft alvarlegar afleiðingar á matvælaverð og möguleika fólks í heiminum til að brauðfæða sig,“ segir Sigrún Elsa.

Íslenskt formennskuverkefni

Norrænu ríkin skiptast á um að fara með formennsku í Norræna ráðherraráðinu og leiða starfsemina eitt ár í senn. Á ár kemur það í hlut Íslendinga að gegna formennsku í ráðinu en samhliða því verður sett af stað þriggja ára formennskuáætlun á sviði lífhagkerfisins sem skila á beinum efnahagslegum ávinningi á Norðurlöndunum. Nú er að ljúka útfærslu formennskuverkefna á sviði lífhagkerfisins en Matís hefur verið virkur þáttakandi í þeirri útfærslu undir forystu Sveins Margeirssonar forstjóra Matís.

„Formennskuverkefnin munu kalla á aukið samstarf iðnaðarins og rannsókna- og menntakerfisins í hagnýtum virðisaukandi verkefnum. Horft verður til þess hvernig efla megi þekkingarsköpun og framþróun í sjálfbærri auðlindanýtingu og framleiðslu á lífmassa á Norðurlöndunum og yfirfæra þá þekkingu og tæknilausnir sem fyrir er milli svæða,“ segir Sigrún Elsa.

Í tengslum við formennskuverkefnið verður mynduð pallborðsnefnd, Nordic Bioeconomy panel, sem verður ráðgefandi fyrir rannsóknasjóði Norðurlandanna þegar kemur að rannsóknaköllum á sviði lífhagkerfisins. Að auki verður hlutverk nefndarinnar að kynna stöðu Norðurlandanna út á við þegar kemur að lífhagkerfinu og þannig greiða aðgang landana að alþjóðlegum rannsóknastyrkjum. Sameinaðir kraftar Norðurlandanna munu þannig hafa áhrif á þessu sviði.

„Það að Ísland gegni burðarhlutverki í slíku samstarfi, hafi forgöngu um metnaðarfulla formennskuáætlun á sviði lífhagkerfisins og gegni leiðandi hlutverki í rannsóknum því tengdu á norðurslóðum, beinir sjónum annarra að landinu sem áhugaverðs samstarfsaðila í verkefnum sem snúa að lífhagkerfinu. Breitt fjölþjóðlegt samstarf á þessu sviði, bæði í rannsóknum og þróun, er mikilvægur grunnur að eflingu lífhagkerfisins og þar með efnahagslegra framfara á Íslandi,“ segir Sigrún Elsa að lokum.

Nánari upplýsingar veitir Sigrún Elsa. Einnig má finna áhugavert efni um stóru áskoranirnar í nánustu framtíð á myndbandasíðu Matís.

Fréttir

Ráðstefna um smábátaveiðar í Norður-Atlantshafi

Ráðstefna um smábátaveiðar í Norður-Atlantshafi verður haldin í höfuðstöðvum Matís að Vínlandsleið 12 í Reykjavík dagana 25. – 26. mars nk.

Hægt verður að fylgjast með ráðstefnunni með því að fara inn á eftirfarandi vefslóð: https://meet.matis.is/jonas/3B0WBFFM

Smábátaveiðar og sjávarbyggðir víða í Norður Atlantshafi standa höllum fæti um þessar mundir. Erfið rekstrarskilyrði, lítil nýliðun, hár stofnkostnaður, mikil samkeppni frá öðrum atvinnugeirum og útgerðaflokkum, ásamt neikvæðri byggðaþróun eru meðal þeirra atriða sem gera þessum útgerðarflokki erfitt um vik. Það eru engu að síður einnig margir innan þessa geira að gera mjög góða hluti, þar sem menn hafa náð að aðlagast nýjum rekstrarskilyrðum og komið auga á ný tækifæri.

Rannsóknaraðilar og aðrir hlutaðilar tengdir smábátageiranum í Noregi, Svíþjóð, Danmörku, Færeyjum, Íslandi, Grænlandi og Nýfundnalandi hafa á síðustu mánuðum verið að kynna sér rekstrarskilyrði, helstu vandamál og möguleg tækifæri innan greinarinnar í sínum löndum. Þessir aðilar ætla nú að standa fyrir ráðstefnu í Reykjavík 25.-26. mars þar sem farið verður yfir stöðu smábátaútgerða í hverju þessara landa, ásamt því sem samanburður verður gerður á rekstrarumhverfi þeirra. Landssambönd smábátaeigenda í hverju af áðurnefndum löndum munu halda kynningu, sérfræðingar á sviði markaðssetningar m.t.t. markaðsaðgreiningar á smábátafiski munu kynna sínar rannsóknir, seljendur ýmissa lausna fyrir smábátageirann munu kynna sínar vörur, aðilar sem bjóða upp á smábátaveiðar fyrir túrista munu kynna sína starfsemi og margt fleira.

Þátttaka er ókeypis og öllum opin.

Meðhöndlun á fiski

Nánari upplýsingar má finna á vef Coastal Fisheries, www.coastalfisheries.net.

Hægt er að skrá sig á ráðstefnuna með því að senda tölvupóst á Jónas R. Viðarsson, jonas@matis.is.

Fréttir

Ný nálgun að stjórnun fiskveiða þróuð í Evrópu

Niðurstöður evrópsks rannsóknarverkefnis, EcoFishMan, voru kynntar á alþjóðlegu málþingi sem haldið var í National Research Council í Róm þann 28. febrúar 2014. Verkefnið var einnig kynnt 5. mars á alþjóðlegu ráðstefnunni Fisheries Dependent Information sem haldin var í aðalstöðvum FAO í Róm.

Í verkefninu hefur verið þróað nýtt gagnvirkt fiskveiðistjórnunarkerfi (e. Responsive Fisheries Management System (RFMS)) í samvinnu við helstu hagsmunaaðila í evrópskum fiskveiðum. Markmið EcoFishMan verkefnisins hefur verið að stuðla að algjörlega nýrri nálgun að stjórnun fiskveiða í Evrópu sem sé ásættanlegt jafnt fyrir hagsmunaaðila, stjórnvöld og fiskiðnaðinn og að hafa þannig umtalsverð áhrif á fiskveiðistefnu í framtíðinni.

RFMS lýsir því hvernig færa má ábyrgð á fiskveiðistjórnun til fiskimannanna, það er notenda auðlegðarinnar, að því tilskildu, að þeir setji sér og nái skilgreindum stjórnunarmarkmiðum. Tekið er tillit til umhverfis-, viðskiptalegra og félagslegra þátta og einnig leiða til að bæta samstarf og gagnkvæman skilning milli stefnumótunar- og hagsmunaaðila til að auðvelda innleiðingu kerfisins. Þátttaka hagsmunaaðila er styrkt með því að taka tillit til þekkingar þeirra og þarfa.

RFMS er innleitt í áföngum og sniðið að hverri tegund fiskveiða fyrir sig. Fyrsta skref í EcoFishMan verkefninu í þá átt að leggja til mismunandi kosti fyrir hverja tegund fiskveiða var að leggja mat á ólíkar leiðir í fiskveiðistjórnun. Samstarfið við hagsmunaaðila leiddi í ljós að þeir telja RFMS koma til greina sem stuðningstæki við fiskveiðistjórnun í heppilegum evrópskum tilraunaverkefnum. Það má einnig nota sem “forrit” til að semja drög að aðgerðum til að draga úr brottkasti, sem hluta af yfirstandandi endurbótum á fiskveiðistefnu Evrópusambandins (e. European Common Fisheries Policy (CFP)).

Mike Parrk hjá Samtökum skoskra bolfiskframleiðenda sagði: „Ég held að með þessari nýju nálgun að fiskveiðum, getum við tekið á núverandi göllum CFP, en þeir eru: óskýr markmið og skammsýnt og oft viðbrigðið ferli ákvarðanatöku, sem torveldar atvinnugreininni og hagsumaaðilum að innleiða breytingar”.

Nýja kerfið leggur fiskimönum auknar skyldur á herðar við að stjórna og greina frá starsemi sinni. Ábyrgðin á að úthluta einstökum kvótum og að fylgjast með að farið sé að settum reglum er flutt frá stjórnvöldum til fiskimannanna. Þetta mun auka staðbundið eignarhald á fiski og gögnum, og gegnsæi, bæði um ákvarðanir og brot á reglum, mun aukast.

Verkefnið var styrkt af sjöundu rannsóknaáætlun Evrópusambandsins, EU FP7. Styrkurinn var alls 3,8 miljón evrur og var til þriggja ára frá 1. mars 2011. Að EcoFishMan verkefninu koma alls 14 stofnanir, fyrirtæki og háskólar í átta Evrópulöndum, Dr. Anna Kristín Daníelsdóttir, sviðsstjóri hjá Matís, er verkefnisstjóri og dr. Sveinn Margeirsson, forstjóri Matís, er í vísindanefnd verkefnisins. Þáttakendur eru Matis (IS), Eurofish (DK), CETMAR (ES), Syntesa (FO), Háskóli Íslands (IS), National Research Council/Institute of Marine Sciences (IT), Nofima Marin (NO), University of Tromsø (NO), Centro de Ciências do Mar (PT), IPMA (PT), MAPIX technologies Ltd (UK), Marine Scotland Science (UK), University of Aberdeen (UK) og Seafish (UK).

Nánari upplýsingar

Anna Kristín Daníelsdóttir, anna.k.danielsdottir@matis.is og Sveinn Margeirsson, sveinn.margeirsson@matis.is.

Fréttir

Nýsköpun og framtíðarsýn í sveitum

Búdrýgindi boða til málþings um nýsköpun og framtíðarsýn í sveitum.

Dagskrá á vegum Búdrýginda í Ársal Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri, laugardaginn 8. mars 2014, klukkan 13 – 16.

Framsögumenn:

  • Vilhjálmur Egilsson rektor á Bifröst | Ávinningur af nýjum námskeiðum í matvælarekstrarfræði á Bifröst.
  • Dominique Pledel Jónsson, Slow Food Reykjavík | Slow food – íslenskar sveitir og samfélag.
  • Brynhildur Pálsdóttir hönnuður, Fundur bænda og hönnuða og Vík-Prjónsdóttir | Gildi hönnunar við vöruþróun og markaðssetningu
  • Gunnþórunn Einarsdóttir, Matís | Nýsköpun í matvælaframleiðslu – Nú er tækifæri til að koma hugmyndum í verk!
  • Arnheiður Hjörleifsdóttir, Bjarteyjarsandi | Sjálfbær fortíð og fókus til framtíðar
  • Davíð Freyr Jónsson, Arctic Seafood | Arctic Seafood og eldhússmiðja í Borgarbyggð
  • Guðrún Bjarnadóttir, meistaranemi við LBHÍ eigandi Hespu | Hespuhúsið – grasnytjar, ullarhandverk og fræðsla

Dagskrárstjóri er Kolfinna Jóhannesdóttir skólameistari Menntaskólans í Borgarnesi.

Málþingið er opið öllum og vonast er til þess að sem flestir bændur sjái sér fært að mæta  og allir áhugamenn um afurðaframleiðslu í sveitum.  Einnig þeir sem hafa áhuga á byggðamálum almennt.
Fyrirlestrarnir verða nokkuð stuttir og skorinortir, en fyrirlesararnir segja frá möguleikunum sem þeim sýnist framtíðin bera í skauti og standa vonir til að frjóar umræður skapist í kjölfar erindanna.

ALLIR VELKOMNIR !

Nánari upplýsingar má finna á Facebook síðu viðburðarins.

Fréttir

Matarsmiðja – hvað er það?

Matarsmiðja er það kallað þegar útbúin hefur verið aðstaða til fjölbreyttrar matvælavinnslu, sem hefur fengið leyfi þar tilbærra yfirvalda til rekstursins.

Aðstaðan getur verið mismunandi frá einni smiðju til annarrar, en sammerkt með þeim öllum er að til staðar er fjölbreytt úrval matvinnslutækja og áhalda og önnur aðstaða sem vinnslan krefst. Notendur fá kennslu á tækin og frjálsan aðgang til framleiðslu á þeim vörum sem gerlegt er m.t.t. aðstöðu og tækjabúnaðar og útgefnu leyfi  heilbrigðisyfirvalda.

Í matarsmiðjunum eru reglulega haldin námskeið um framleiðslu og verkun ýmissa framleiðsluvara auk námskeiða um innra eftirlit. Matarsmiðjur Matís eru á Flúðum, á Höfn í Hornafirði og í Reykjavík.

IS