Category: News

The Launch of MeCCAM: An EU-funded Project to Mitigate and Adapt European Fisheries to Climate Change Impact 

The 1^st of Maymarked the official launch of MeCCAM (Measures for Climate Change Adaptation and Mitigation in European Fisheries). MeCCAM is a four-year project aimed at equipping the European fisheries sector with innovative, science-based solutions to adapt and mitigate climate change. Coordinated by Sjókovin in the Faroe Islands, the project brings together 16 partners from 9 European countries. The project is funded by Horizon Europe with a total budget of EUR 4.5 million. 

Over the next four years, MeCCAM partners will develop, implement, and recommend mitigation and adaptation solutions to reduce the environmental impact and increase the resilience and sustainability of the European fisheries sector. Solutions will lower fuel consumption, improve harvest quality, optimize output composition, utilize side-streams, and explore new market opportunities. The goal is to support carbon neutrality and enhance the adaptive capacity of seafood value chains across Europe.  

The solutions are designed to respond to a broad range of challenges faced across Europe – from the Northeast Atlantic to the Mediterranean – covering large- to small-scale fisheries. The project will deliver outcomes in the following key areas: 

Sustainable Fisheries for a Changing Climate 
MeCCAM will advance innovative fishing gears and decision support tools that help reduce environmental impact, improve fuel efficiency, and optimise fishing strategies, while ensuring economic viability. A mobile app for catch registration will enable fishers to respond in real-time to changes in species distribution caused by warming waters. 

Science-Driven Tools for Smarter Decisions 
Digital innovation is key in MeCCAM. The project will evaluate an environmental accounting software and deliver data-driven tools and best practices to support smarter, climate-resilient decision-making throughout the fisheries value chain. 

Collaboration for Lasting Impact 
Bringing together industry stakeholders, scientists, and policymakers, MeCCAM will foster cross-sector collaboration to ensure that its results are both practical and impactful. Training materials and policy briefs will support the integration of climate adaptation and mitigation strategies into long-term fisheries management. 

MeCCAM solutions will be implemented and demonstrated in six regional case studies, including the Northeast Atlantic, North Sea, Bay of Biscay, Iceland, Cyprus, and Greece. These have been strategically selected to reflect the variety of challenges faced by European fisheries—from industrial pelagic and demersal operations to small-scale fisheries. They include both data-rich and data-poor regions with differing levels of adaptive capacity.  

With climate change posing increasing risks to marine ecosystems and coastal communities, MeCCAM is a timely and vital step toward securing a sustainable future for European fisheries. 

Children's nutrition improved with Icelandic formula and teacher training at Bandari School

Children and women in Africa are most at risk of malnutrition with serious consequences. One type of malnutrition is caused by a lack of vitamins and minerals that are essential for the body to function efficiently

It is important to respond to this and the aim of the project “VAXA ACTION Impact Nutrition Program in Tanzania” is to support improved nutrition and education on nutrition and hygiene. The Sustainable Development Goals Partnership Funds supports the project.

The project „VAXA ACTION Impact Nutrition Program in Tanzania“ is led by VAXA Technologies Iceland, which has developed a vitamin and mineral-rich blend from Icelandic Ultra Spirulina, which is intended to be tested and used to improve the nutritional status of children at the Bandari School in Mto wa Mbu. The project is carried out in collaboration with Matís, which has adapted teaching materials on hygiene and nutrition to circumstances and needs of supervisors and teachers at Bandari School. The project is also being carried out in collaboration with Óskar Örn Óskarsson, a pediatrician, who will monitor the effects on health and well-being of the children during the project.

In end of February 2025, partners from VAXA Technologies Iceland, Matís and Óskar, visited the school in Mto wa Mbu with the aim of getting to know Bandari School better and conducting measurements to assess the health and well-being of children at the school aged 6-12, as well as educating and training Bandari School staff on nutrition and hygiene.

The project partner in Tanzania is The Bandari Project (a non-profit organization) who are already working to break the cycle of poverty by providing educational opportunities to impoverished children and women in Mto wa Mbu, Tanzania. Students at Bandari School are children from some of the most disadvantaged families in the region, and very often the meals the children receive at the school are the only nutrition they receive. Therefore, it is very important that the meals are as nutritious as possible and a project like VAXA ACTION Impact Nutrition Program in Tanzania is greatly needed.

In collaboration with the children´s parents, health personel in Mto wa Mbu, and the staff at Bandari School, the health and well-being of around 150 children was assessed, and six teachers at the school received education and training in the dissemination of nutrition and hygiene.

It was clear that the personel at Bandri School carried out their work with great ambition and dedication. The children at the school were generally very happy and it was clear that there was trust and good relationship between them and the school staff.

Matís rekur öfluga starfsstöð í Neskaupstað þar sem unnið er bæði við þjónustumælingar sem og að rannsóknum og nýsköpun í matvælaframleiðslu.

Starfsstöðin í Neskaupstað sinnir fjölbreyttri þjónustu, þar sem við metum meðal annars gæði og ferskleika sjávarafurða og annarra hráefna sem fara til matvælaframleiðslu. Við þjónustum m.a. sjávarútveginn, fyrirtæki í matvælaframleiðslu, álframleiðslu, heilbrigðiseftirlit og fleiri aðila sem treysta á faglega greiningarþjónustu. Að sama skapi standa dyrnar opnar fyrir öllum þeim sem hafa áhuga á samstarfi, stóra sem smáa, og leggjum við okkur fram um að styðja við nýsköpun, vöruþróun og gæðamál í atvinnulífinu.

Það skiptir gríðarlega miklu máli að Matís sé með starfsstöð á Austurlandi. Nálægðin við fyrirtækin á svæðinu styrkir tengslin við atvinnulífið og eykur aðgengi þeirra að rannsókna- og greiningaþjónustu. Með því að byggja upp öfluga þekkingarstarfsemi í heimabyggð skapast ný tækifæri fyrir ungt fólk, stuðlað er að fjölbreyttari atvinnu og aukinni nýsköpun á svæðinu. Þannig leggur Matís sitt af mörkum til að efla byggð á landsbyggðinni.

Matís og verkefnið BioProtect vekja athygli á að íslenskir skólar hafa tækifæri til að sækja um Pro Bleu styrk:

Styrkur: ProBleu funding call

ProBleu hefur það að markmiði að efla skóla samfélag í Evrópu (Network of European Blue Schools) með því að bjóða allt að 7.500 evrur í styrk til verkefna sem varða aukinn skilning á vatni og hafi. Umsóknir skulu berast fyrir 23. maí, klukkan 17:00 CET.

Hvað er ProBleu? 

ProBleu styður við skóla sem eru í fararbroddi við að kenna krökkum um verndun hafs og ferskvatns. Á næstu þremur árum mun ProBleu bjóða að minnsta kosti 100 skólum styrki fyrir spennandi verkefni. Skólar geta fengið allt að 7.500 evrur í styrk fyrir verkefni sem standa yfir í allt að ár.

Hverjir geta sótt um styrkinn

ProBleu styrkurinn er sérstaklega ætlaður skólum í löndum sem eiga fulltrúa í Blue Schools samfélaginu: Austurríki, Belgíu, Danmörku, Þýskalandi, Íslandi, Írlandi, Kosovo, Lúxemborg, Möltu, Svartfjallalandi, Noregi, Slóveníu og Úkraínu. Það kemur þó ekki í veg fyrir að önnur lönd geti sótt um styrkinn.

Hér er hægt að finna allar nánari upplýsingar:

Örverurannsóknastofur Matís, bæði í Reykjavík og Neskaupstað, hafa frá 2007 rannsakað margskonar sýni gagnvart Listeria bakteríum. Listeria monocytogenes er helsti sjúkdómsvaldur Listeria fjölskyldunnar og veldur sjúkdómi sem kallast„Listeriosis“. Einkennin geta verið misalvarleg, allt frá flensueinkennum til heilahimnubólgu í ungbörnum, blóðeitrun og jafnvel fósturlát hjá þunguðum einstaklingum. Undanfarin ár hafa tvö til fimm tilfelli greinst á Íslandi á ári, en árið 2024 greindust fleiri tilfelli, samtals sjö.

Listeria bakteríur finnast víða í náttúrunni, bæði almennt í umhverfinu (t.d. í jarðvegi og plöntum) og einnig í þörmum manna og dýra. Listeria útbreiðslan er svo mikil að mengun unnra matvæla er nánast óhjákvæmileg. Þess vegna er þunguðum einstaklingum og öðrum einstaklingum í áhættuhópum gjarnan ráðlagt að sneiða framhjá réttum eins og t.d. reyktum og gröfnum laxi, sushi/sashimi sem inniheldur hráan fisk, kæfu, ákveðnum gerðum af ostum – m.a. brie og camembert – og kjötáleggi eins og t.d. skinku þar sem Listeria tegundir hafa ítrekað fundist í gegnum tíðina.

Frá stofnun Matís höfum við rannsakað rúmlega 13.000 sýni fyrir Listeria. Sýnin eru oftast matvæli, en ennig er hægt að rannsaka svokölluð stroksýni til að kanna hvort Listeria sé til staðar á yfirborði eða í matvælaframleiðslubúnaði. Slíkar rannsóknir geta aðstoðað matvælaframleiðendur við að kanna hvort nægilega vel sé staðið að þrifum, en Listeria á það til að leynast í skúmaskotum og getur vaxið við mjög fjölbreyttar aðstæður.

Matís starfar sem tilvísunarrannsóknastofa (National Reference Laboratory) Íslands hvað varðar Listeria monocytogenes. Lögbundið hlutverk og helstu skyldur tilvísunarrannsóknastofa eru margvíslegar, m.a. þátttaka í þróun og sannprófun mæliaðferða, og að veita lögbærum yfirvöldum vísindalega og tæknilega aðstoð.

Nýleg samantekt frá ANSES, European Union Reference Laboratory (EURL) fyrir Listeria monocytogenes sem kallast: „Bibliographical review on Timing for Surface Sampling in Food Processing Environments to Detect Listeria monocytogenes“ undirstrikar að stöðugt þarf að vera á verði gagnvart L. monocytogenes í matvælaframleiðslu, og nauðsynlegt kann að vera að uppfæra leiðbeiningar um hvenær í matvælaframleiðsluferlinu best sé að taka sýni til þess að auka líkur á áreiðanlegum niðurstöðum.

Á vefsíðu Matvælastofnunar er að finna fróðleik um Listeria and almennar ráðleggingar til að minnka líkur á smiti.