Höfundur: hilduryr@matis.is

Tengiliður

Anna Berg Samúelsdóttir

Verkefnastjóri

annab@matis.is

Vinnustofa verkefnisins Örverur til auðgunar fiskeldisseyru var haldin fimmtudaginn 8. júní sl. í húsnæði Sjávarklasans. Verkefnið er unnið af Matís í samstarfi við, Sjávarklasann og Samherja. Megin tilgangur verkefnisins er að fá kannað hvort örverur sem þrífast í fiskeldisseyru séu nýtanlegar til þess að auðga næringarefnin sem eru í seyrunni svo hægt sé að nýta hana sem áburð.

Á vinnustofuna voru boðnir aðilar sem starfa á sviði fiskeldis hér á landi. Fjórir fyrirlestrar voru um verkefnið, skammstöfunina ÖAF, seyruna, efnasamsetningu hennar og áskoranir tengdar notkun hráefnanna seyru og annarra hliðarafurða frá fiskeldi. Að loknum fyrirlestrum var hópavinna þar sem þátttakendur vinnustofunnar unnu með viðfangsefnið og fóru yfir tækifærin sem og áskoranir tengdar framtíðarmöguleikum fiskeldisseyrunnar og öðrum hliðarafurðum frá fiskeldi.

Vel mætt var á vinnustofuna en þátttakendur töldu ríflega 20 manns og mynduðust góðar umræður hjá þátttakendum um viðfangsefnið sem þeir vinna með alla daga. Hluti verkefnisins „Örverur til auðgunar fiskeldisseyru“ er svo að vinna með niðurstöður úr vinnustofunni þ.e. hugmyndir og reynslu þátttakenda.

Eitt af niðurstöðum vinnustofunnar er að tækfæri seyrunna sem og annarra hliðarafurða frá fiskeldi eru fjölmörg s.s. nýting hráefnisins sem áburð og jarðvegsbætir fyrir landbúnað. En samhliða þeim tækifærum eru áskoranir tengdar regluverki og það að gera hráefnið fýsilegt til notkunar út frá hagkvæmni. Hagkvæmnin er tvíþætt þ.e. söfnun og meðhöndlun hráefnisins hjá fyrirtækjunum svo úr verði eftirsótt afurð.

Verkefnið er einn liður í stóru púsli til þess að efla hringrásarhagkerfið og er styrkt af Hringrásarsjóði.

Anna Berg Samúelsdóttir
Sérfræðingur Matís á sviði sjálfbærni og eldi.

Viltu taka þátt í rannsókn á áhrifum efna úr þangi á öldrunareinkenni heilbrigðrar húðar?

Rannsóknin felur í sér samanburð á teygjanleika, raka og húðfitu í andliti fyrir og eftir um 12 vikna notkun á andlitskremi. Helmingur þátttakenda fær krem með efnum úr þangi en hinn helmingurinn sama krem án efna úr þangi. Eftir að rannsókn lýkur verður dregið úr hópi þátttakenda tvö 20.000 kr. peningaverðlaun.

Þú getur tekið þátt ef þú ert:

• á aldrinum 40 til 60 ára
• með heilbrigða húð og ekki með þekkt undirliggjandi húðvandamál

Hvað þarf þú að gera?

• Nota andlitskremið tvisvar á hverjum degi, kvölds og morgna.
• Ekki nota önnur andlitskrem meðan á rannsókn stendur
• Mæta þrisvar í mælingu til Matís, Vínlandsleið 12, 113 Reykjavík: fyrir notkun, eftir um 6 vikna og um 12 vikna notkun á andlitskreminu
• Svara spurningakönnun um upplifun á kreminu eftir síðustu mælingar

Hvernig skráir þú þig?

• Sendir tölvupóst til Aðalheiðar Ólafsdóttur adalheiduro@matis.is með eftirfarandi upplýsingum:
• nafni
• fæðingarári
• netfangi
• símanúmeri
• stuttri lýsingu á því hvaða húðvörur þú notar reglulega á andlit (t.d. andlitskrem, tóner, serum, hreinsivörur)

Rannsóknin er hluti af verkefninu MINERVA sem miðar að því að auka og bæta nýtingu stórþörunga sem framleiddir eru á sjálfbæran hátt og þróa nýjar verðmætar vörur úr þeim. Verkefnið er styrkt af ERA-NET Cofund Blue Bioeconomy og er samstarfsverkefni fyrirtækja, háskóla og rannsóknafyrirtækja á Írlandi, Íslandi og í Svíþjóð.

Nánari upplýsingar eru sendar ef áhugi er fyrir þátttöku.

Verið öll hjartanlega velkomin á sumarhátíð Matís þann 7. júní næstkomandi kl 16:00 – 18:00 að Vínlandsleið 12.

Það verður sannkölluð skemmtun fyrir alla fjölskylduna, þar sem Stjörnu Sævar mun mæta á svæðið, andlitsmálning fyrir börnin ásamt spennandi vísindastöðvum fyrir unga sem aldna.

Smelltu á myndina hér fyrir neðan til að fara á viðburðinn á Facebook.

Sjáðu myndirnar frá sumarhátíðinni:

Verkefnið NextGenProteins, sem unnið er að hjá Matís, hefur efnt til myndasamkeppni fyrir nemendur á aldrinum 8-10 ára (3-4. bekkur grunnskóla). Viðfangsefni keppninnar er matur framtíðarinnar, en krakkarnir eru hvattir til þess að láta hugan reika og setja niður á blað hvernig þeir sjá fyrir sér mat framtíðarinnar. Það má senda teikningu, málverk eða aðra myndræna útfærslu. Hámarksstærð mynda er A3 og skulu þær berast til Matís í bréfpósti.

Helstu upplýsingar: 

• Opnar:  1. maí 2023
• Hverjir mega taka þátt? Krakkar á aldrinum 8-10 ára
• Lokar: 1. júní 2023

Til mikils að vinna!
Verðlaun:

1. Nintendo Switch Light
2. 15.000 króna gjafabréf í Smáralind
3. 10.000 króna gjafabréf í Spilavini

Með því að taka þátt í keppninni, er veitt samþykki fyrir birtingu myndanna á miðlum verkefnisins. Þegar myndum er skilað, skal nafn þátttakanda og nafn myndar fylgja.

Nánari upplýsingar veitir Katrín Hulda Gunnarsdóttir, sérfræðingur hjá Matís í netfang: katrinh@matis.is

Þriðjudaginn næsta, 18. apríl, mun Hang Thi Nguyen verja doktorsverkefni sitt í matvælafræði. Verkefnið ber heitið: Ný prótein til manneldis úr hliðarstraumum fiskvinnslu og vannýttum fisktegundum.

Doktorsvörnin fer fram í hátíðarsal aðalbyggingar HÍ og hefst kl 13:00.

Andmælendur:

Dr. Heidi Nielsen, rannsóknarstjóri Nofima í Tromsö, Noregi

Dr. Ida-Johanne Jensen, aðstoðar  prófessor við NTNU/UiT í Þrándheimi, Noregi.

Umsjónarkennari og leiðbeinandi:

Umsjónarkennari var María Guðjónsdóttir og leiðbeinandi Sigurjón Arason, prófessor og yfirverkfræðingur hjá Matís.

Einnig í doktorsnefnd: Ólöf Guðný Geirsdóttir, prófessor og Ingibjörg Gunnarsdóttir, prófessor.

Dr. María Guðjónsdóttir, prófessor og deildarforseti Matvæla- og næringarfræðideildar, stjórnar athöfninni.

Frekari upplýsingar má finna með því að smella hér.

Fagfundur Sauðfjárræktarinnar var haldin í gær, fimmtudaginn 13. apríl á Hvanneyri. Fundurinn sem er árlegur var haldinn í húsakynnum Landbúnaðarháskólans og er það fagráð sauðfjárræktar sem stendur fyrir viðburðinum.

Mörg áhugaverð erindi voru tekin fyrir á fundinum. Guðjón Þorkelsson stefnumótandi sérfræðingur hjá Matís var með erindið: Skiptir fitusprenging máli fyrir bragðgæði íslensks lambakjöts? og Sæmundur Sveinsson fagstjóri hjá Matís var með erindið: Leitin að erfðaþáttum bógkreppu- Staða verkefnis og framtíðarhorfur.

Við hvetjum áhugasama til að horfa á fagfundinn í heild sinni á Youtube rás Bændasamtaka Íslands, með því að smella hér.

Erindið: Leitin að erfðaþáttum bógkreppu- Staða verkefnis og framtíðarhorfur hefst 1:43:00

Erindið: Skiptir fitusprenging máli fyrir bragðgæði íslensks lambakjöts? hefst 2:07:00

Forsíðumynd: Lbhí

Örverumæliþjónusta Matís fékk nýverið úttektaraðila frá NYSDOH (New York State Department of Health) í heimsókn. Þessi úttekt er liður í að viðhalda faggildingu rannsóknarstofunnar til að mæla örverur í átöppuðu neysluvatni sem er ætlað til sölu á Ameríku markað.

Örverumæliþjónusta Matís er eina rannsóknarstofan hér á landi sem uppfyllir þessar NYSDOH kröfur samkvæmt NELAC staðlinum. Að auki uppfyllir Matís kröfur ÍST EN ISO / IEC 17025 staðalsins og er einnig með faggildingu á vegum Swedac (Swedish Board for Accreditation and Conformity).

Heimsóknin stóð yfir frá 8. mars til 9. mars og gerði úttektaraðilinn ítarlega könnun á gæðakerfinu í heild sinni auk þess að taka fyrir þær rannsóknaraðferðir sem faggiltar eru samkvæmt NELAC staðlinum. Eins og áður kom fram eru þetta aðferðir til að mæla örverur í átöppuðu neysluvatni.

Úttektir eins og þessar bjóða upp á frábær tækifæri, og starfsfólk Örverumæliþjónustunnar leggur metnað í að nýta þær til að betrumbæta gæðakerfið og alla þjónustu við sína viðskiptavini í heild sinni.

Kynnið ykkur faggiltar rannsóknaraðferðir sem í boði eru hjá Örverumæliþjónustu Matís með því að smella hér.

Með aukinni fólksfjölgun þarf að tryggja fæðuöryggi framtíðarinnar en jafnframt gæta að áhrifum á umhverfi og loftslag. Matur sem kominn er af eldi hefur eitt lægsta kolefnisspor dýraafurða og þá sérstaklega matur sem kemur af lægri stigum fæðukeðjunnar. Það eru til dæmis ostrur, kræklingar og sæeyru. Um þetta, og fleira er fjallað í nýju netnámskeiði sem UiT Norges arktiske universitet (The Arctic University of Norway) býður upp á. Námskeiðið er þverfaglegt og á meistarastigi.

Námskeiðið opnar 3. apríl, og er opið öllum.

Í námskeiðinu er farið yfir víðan völl tengt eldi á lægri stigum fæðukeðjunnar. Fjallað er um líf- og vistfræði helstu tegunda, umhverfisáhrif, sjálfbærni, hagfræði og fleira. Nemendur með ólíka þekkingu og reynslu ættu því allir að geta fundið eitthvað við sitt hæfi. Námskeiðið byggir á stuttum fyrirlestrum á formi myndbanda, verkefnum og lesefni. Ljúki nemendur námskeiðinu geta þeir fengið skírteini þess efnis frá UiT.

Námskeiðið var búið til sem hluti af AquaVitae verkefninu, en það er Evrópuverkefni, styrkt af Horizon 2020 (Grant Agreement No 818173) áætlun Evrópusambandsins, með það að markmiði að auka vægi eldis á lægri stigum. Matís er hluti af bæði verkefninu og þróunarteymi námskeiðsins.

Kynntu þér námskeiðið nánar, hér.

Fyrir frekari upplýsingar er hægt að hafa samband við Katrínu Huldu Gunnarsdóttur sérfræðing hjá Matís katrinh@matis.is.

Ánægjulegt er að greina frá því að fyrsta Græna skrefinu hefur verið náð hjá Matís. Innleiðing Grænna skrefa í rekstri Matís hófst í ársbyrjun 2022 og var fyrsta skrefið samþykkt af Umhverfisstofnun fimmtudaginn 16. mars síðastliðinn.  

Grænu skrefin eru alls fimm skref. Skref 1-4 er flokkað upp í sjö flokka sem hver um sig hefur mismunandi margar aðgerðir sem þarf að uppfylla. Síðasta skrefið, skref 5, lýtur svo einvörðungu að umhverfisstjórnun vinnustaðarins, skipt upp í sex þætti og aðgerðir.  

Innleiðing Grænna Skrefa hjá Matís nær ekki bara til höfuðstöðvar okkar í Reykjavík heldur þurfa allar starfsstöðvar að taka þátt, í öllum flokkum og aðgerðum.

Í skrefi 1 er verið að hefja vegferð í átt að umhverfisvænni kostum, hugsun og aðgerðum er varða rekstur Matís. Sem dæmi þá þarf m.a. húseignarfélagið að vera upplýst um þessa vegferð en jafnframt er lykilatriði að kynna þarf fyrir innkaupaaðilum, byrgjum, hreingerningarfólki/ræstifyrirtækjum, eldhúsinu sem og öllum hinum starfsstöðvum og starfsfólki kröfur skrefanna.  

Kröfur skrefanna er m.a. að innkaupaaðilar versli ávallt vörur, þ.e. séu þess nokkur kostur, sem eru með umhverfisvottun. Þessu tengdu er mikilvægt að þekkja vel vottunarmerkin sem er viðurkennd og undir ströngum gæðastöðlum.  

Markmið Grænna Skrefa er að:  

• Draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum í starfsemi Matís 
• Efla umhverfisvitund starfsfólks 
• Auka vellíðan starfsfólks og bæta starfsumhverfi  
• Draga úr rekstrarkostnaði 
• Innleiða áherslur í umhverfismálum 
• Aðgerðir í umhverfismálum séu sýnilegar

Teymi Grænna Skrefa hjá Matís samanstendur af eftirfarandi eldhugum: Ásta Heiðrún Pétursdóttir, Anna Berg Samúelsdóttir, Birgir Örn Smárason, Eva Margrét Jónudóttir, Laura Malinauskaite og Justine Vanhalst.